پاورپوینت معماری اسلامی کاروانسرا

پاورپوینت معماری اسلامی کاروانسرا

 قسمتی از متن (..ppt) :

 همواره سخن از معماری اسلامی با یاد از مساجد، زیارتگاهها، کاخها و ساختمانهای باشکوه همراه بوده است. البته نمی توان کتمان کرد که مجموعه مهارتها و اوج خلاقیت هنری مسلمین در این گونه اماکن تمرکز یافته و بخصوص عالی ترین دستاوردها نثار خانه خدا و مراقد اولیاء خدا و معطوف به عبودیت و عبادت حق گردیده است. کاخها و قبور سلاطین معمولاً استحکام و قوام و عظمت و زیبایی مساجد را نداشته اند تا در رهگذر زمان و دل مردمان دوام آورند و لذا در برابر انبوه مساجدی که از قرون اولیه اسلامی تاکنون سراسر دارالاسلام- از اسپانیا و جزایر مدیترانه گرفته تا شمال و مرکز آفریقا و جنوب و مرکز آسیا- را فراگرفته اند، هم از لحاظ کمیت و هم از حیث کیفیت، بسیار ناچیز به نظر می رسند.

از سوی دیگر، چون در بینش اسلامی در طول عبادت خالق، خدمت به خلق قرار دارد، لذا همسو با بنای مساجد و اماکن متبرکه، احداث تاسیسات عام المنفعه مردمی نیز از اهمیت خاص برخوردار بوده است. بی جهت نیست که پس از بناهای مذهبی، ماندگارترین ساختمانهای عالم اسلام، مدرسه ها، حمام ها، تیمچه ها، بازارها، پلها و بخصوص رباطها و کاروانسراها بوده اند که پناهگاه راهیان خسته و منزلگاه اهل سفر به شمار می آمدند.

آنچه به لحاظ فرهنگی و اجتماعی در این گونه بناها قابل ملاحظه است آنکه دریابیم چگونه اصول معنوی مکنون در باطن ابنیه عبادی، در بناهای مردمی و اجتماعی نیز تجلی یافته و نشانه نوع دیگر از «مدنیت» را که اهل تحقیق در تاریخ جهان، «تمدن اسلامی» نام نهاده اند ارایه می کند که با سایر تمدنها تفاوت و تمایز اساسی دارد. به عبارت دیگر، این نکته قابل تامل است که اصول عام معماری اسلامی که بر بناهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حتی شخصی شمول دارد، اولاً چیست و ثانیاً چه ارتباطی با اصول حاکم بر فرهنگ و تمدن اسلامی یعنی معتقدات اسلامی دارد و ثالثاً، چگونه  در هر نوع از بناها تجلی می کند.

می دانیم که اصل الاصول معتقدات اسلامی« توحید » است و سایر اصول جز فروع و لوازم آن نیستند. چنانگه به کرات گفته شده است باطن و معنای تمام معتقدات، عبادات و احکام اسلامی چیزی جز کلمه توحید – لا اله الا الله- نیست. این معنا با فصاحت و بلاغتی تام چنین بیان شدهاست که «بنی الاسلام علی دعامتین: کلمه التوحید و توحید الکلمه» یعنی: اسلام بر دو ستون استوار است: حقیقت یگانگی، و یگانگی حقیقت. این دقیقه که در تمام شئون فردی و جمعی و مادی و معنوی مسلمانان اصیل ظهور و بروز پیدا می کند، در معماری اسلامی نیز مصداق دارد: اصول عام و شامل معماری اسلامی که از معماری خانه توحید – مسجد – به منزله «بنای مادر» ابنیه اسلامی اخذ شده است و بر کلیه بناهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مسکونی شخصی- علیرغم تکثر و تنوعی که دارند – شمول دارد، از دیدگاه اسلام، یگانگی حقیقت آنها را می نمایاند و تمام تفاوت ها و تضادهای ظاهری و واقعی آنها را در وحدت باطنی و حقیقی شان زایل می سازد. زیرا بنابر تعلیم قرآن مجید، مراد از خلقت انسان چیزی جز پرستش معبود نیست و لذا بیداری و خواب و زندگی و مرگ مومن «عبادت» است و سراسر پهنه عالم «مسجد» اوست.

این وحدت و مقام جمع که فیض مقدس الهی است و مجموعه واحد کائنات- عالم تکوین- را فراگرفته است، پرتو «حقیقت یگانگی» است که راز باطن هستی محسوب می شود. این حقیقت که در عرفان اسلامی فیض اقدس حق تلقی می شود، مقام ذات انسان و روح و باطن شریعت اسلام یا نور محمدی(ص) است که در اعتقادات، عبادات و احکام اسلامی- عالم تشریع- تجلی می کند.

بنابراین تعجب آور نیست اگر مثلاً در هنر و معماری اسلامی بر وحدت و همگرایی همه اجزاء نهاده شده و در عین حال، هیات مجموعی به صورتهای مختلف و متنوع ظاهر گردیده و کثرت در آیینه وحدت و وحدت در آیینه کثرت