پاورپوینت زندیقه (pptx) 30 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 30 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
زندیقه(زندقه)
مقدمه
واژه زندقه در فرهنگ سیاسی ایران قبل از اسلام به معنی کافر و مفسد، به کسی که خلاف آیین مرسوم جامعه عمل می نمود اطلاق می گردید.زمان پیدایش آن بنابر نظر اکثر مورخان در دوران حکومت ساسانی همزمان با ظهور آیین مانی و مزدک بوده است. با سقوط حکومت سامانی و کمرنگ شدن آیین زرتشتی و گسترش دین اسلام در سرزمین ایران تفکر زندقی از بین نرفت و بار معنای منفی خود را به مانند گذشته حفظ نمود.
مقدمه
در این دوران زندقه تبدیل به ابزاری برای سرکوبی و از بین بردن هر نوع مخالف یا حرکتی در برابر حکومت زمان و دستگاه خلافت مبدل گشت و تا قرون متمادی جایگاه خود را به عنوان یک حربه سیاسی در دست حاکمان سرزمین های اسلامی خصوصا کشور ایران حفظ نمود و اکثر قیامها و خیزش های مردمی ایران در برابر برتری طلبی اعراب با عنوان زندقی و مخالفت با آیین اسلام سرکوب شد.
واژه ی زندقه
واژه ی زندقی یا زندیک برای اولین بار در قرن سوم میلادی در کتیبه کرتیر موبد زرتشتی زمان شاپور اول ساسانی به معنی فاسده عمیقه آمده است.به عقیده برخی مورخان، این کلمه پارسی میانه و از واژه ی اوستایی ((زنتی)) به معنی آگاه شدن و دانستن است. کلمه زندیق در منابع یونانی و رومی به معنای پیروان آیین مانی آمده است و مسیحیان آنان را بدعت گر و زندیق نامیده اند. این واژه در فرهنگ معین به معنای کافر شدن، بطلان به دین آمده است.
زندقه در آیین مانی
به روایت اکثر مورخان، مانی یکی از بزرگترین و خلاق ترین متفکران دنیای قدیم و عصر ساسانی است.وی کتب بسیاری چون انجیل مخصوص مانی، شاپورگان ، کنز الحیاء و ... را تالیف کرده است.آیین مانی در همه جا با مخالفت اربابان ادیان مختلف از جمله زرتشت و مسیحیت رو برو شدند.با این وجود و علیرغم شکنجه های فراوان، افکار و اندیشه های مانی از قرن سوم تا قرن پانزده میلادی دوام آورد.پس از ظهور اسلام و سقوط سلسله ساسانی و ضعف آیین زرتشتی، وضعیت مانویان تا حدودی به آسایش نسبی رسیدند.
زندقه در آیین مانی
در ابتدا مسلمانان توجه خاصی به مانویان نداشتند. اما در اواخرحکومت امویان بود که کم کم مسلمانان خطر عقاید مانوی را برای اسلام درک کردند.بنابر برخی منابع منقش بودن کتب دینی مانویان در دید برخی مسلمانان باعث جلب توجه آنان شده و حتی عده ای از آنان به آیین مانوی گروی بودند و یا در اصول و مبادی اسلامی شک کردند.
با شروع نهضت ترجمه به تدریج مسلمانان بیشتر با آیین مانی آشنایی پیدایی کرده و حتی برخی به مانوی بودن متهم گردیدند.
زندقه در آیین مانی
از جمله افرادی که به مانوی بودن متهم شدند:
ابن مقنع، زکریای رازی، ابوالحسن بن اسحاق راودنی، حلاج، سلمان خواص و فیض عیاض
همان طور که در مقدمه ذکر شد عده ای از افراد به دلیل ضدیت با خلیفه به زندقی بودن متهم می شدند.سلمان خواص و فیض عیاض از جمله صوفیانی بودند که به این دلیل به مانوی بودن و البته به زندقی بودن متهم شدند.هم چنین موالی قیام مختار و خاندانهایی چون برامکه نیز به این اتهام سوء ظن بودند.
زندقه در آیین مانی
دشمنی مسلمانان با مانویت در زمان مهدی سومین خلیفه عباسی به اوج خود رسید. وی شروع به قتل عام مانویان کرد و حتی تشکیلاتی به نام صاحب الزنادقه برای شناسایی و از بین بردن مانویان تاسیس نمود.در کل خلفای عباسی در قتل کسانی که به مانوی بودن متهم می شدند تلاش بسیار می کردند وتاریخ گواه این مسئله است.
در نهایت در قرن سوم هجری مانویان آزار فراوانی دیدند؛ به طوری که ناچار به ترک سرزمین های اسلامی شدند.
زندقه در آیین مزدک
مزدک یکی از مخالفان آیین زرتشت بود که عقاید خود را در زمان قباد ساسانی مطرح کرد.شخصیت مزدک و افکار و اندیشه های او در نزد مورخان چندان روشن نیست. در کتب و منابع زرتشت مزدک به عنوان زندیق خوانده شده، زیرا قائل به وجود دو عنصر روشنایی و تاریکی است. مزدک جهان را محل نبرد بین این دو عنصر می داند که روشنایی کوشش می کند تا در پایان تاریکی پیروز شود.نمی توان به این اطلاعات تاریخی در مورد مزدک با وجود کمبود منابع اطمینان کرد.اما هرچه هست اینکه موبدان از آنجایی که مزدک را به زیان امتیازات طبقاتی می دانستند، او را زندیق خواندند و او را در زمان انوشیروان از دم تیغ گذراندند.
