مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو) آسیب های موبایل (docx) 40 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 40 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
استفاده مفرط از تلفن همراه
تاریخچه تلفن همراه:
از دهه 1960 تفكر مستقل سازي تلفن، از حالت ثابت و بهكارگيري آن در مكانهاي مختلف در كشورهاي اسكانديناوي گسترش يافت. كشورهاي سوئد، دانمارك و نيز فنلاند از پيشگامان تلفنهاي سيار اتومبيل در جهان بودند كه در اواخر دهه 1960 به بازارجهاني عرضه شد و در پي اين موفقيت، كشورهاي اسكانديناوي در صدد برآمدند اين سامانه را تكميل نمايند(شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا). در اوايل سال 1985 گروهي متشكل از 17 كشور اروپايي به نام (GMS) بهوجود آمد تا به صورت هماهنگ طرح تلفن سيار ديجيتالي را اجرا نمايند. هر چند طبق انتظاراتي كه از آنان مي رفت موفق نشدند اما در نهايت موفق به ابداع سامانهاي شدند كه در نوع و زمان خود بي عيب و نقص بود. در ابتدا قصد بر اين بود كه اين سامانه جديد در اختيار كشورهاي ديگر قرار نگيرد، اما هزينههاي سنگين اين طرح آنان را واداشت كه براي جلب رضايت مشتري تلاش نمايند، تا از اين طريق هزينهها سرشكن شود. به دليل نيازمندي ساير كشورها به فناوري جديد و بسيار كارآمد، تلفن همراه از سوي تمامي كشورها مورد استقبال قرار گرفت و در ظرف مدت كوتاهي اين فناوري در سراسر جهان مورد بهره برداري قرار گرفت. يك دهه پس از ظهور پديده تلفن سيار در جهان، ايران نيز در سال 1354- 1355 درصدد استفاده از اين سامانه بر آمد و با بررسيهايي كه از سوي شركت مخابرات ايران و كارشناسان خارجي صورت گرفت اين نتيجه حاصل شد كه ايران سالانه كشش جذب 4 تا 5 هزار مشترك را دارد و اجراي طرح با 1000 شماره پيش بيني شد اما اين تلاش در آن زمان ناكام ماند(شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
در سال 1367 وزارت پست و تلگراف سابق، اقدام به طراحي تلفن سيار كرد و با يك تجديد نظر در اين طرح، در سال 1372 تجهيزات آن خريداري شد و در مرداد ماه 1373 مرحله اول اين طرح به ظرفيت 10,000 شماره اي آغاز به كار كرد. همزمان با اجراي اين طرح در تهران، طراحي مقدماتي سامانه تلفن سيار در كرمان نيز آغاز شد كه در مرحله دوم طرح، مقرر شد تهران ضمن اتصال به اين شهرها با ورودي و خروجي زير زميني و دريايي كشور نيز مرتبط شود و جزاير قشم و كيش در مرحله دوم تحت پوشش اين طرح قرار گيرند(شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
طي سال هاي 1372 تا اوايل 1374 تعداد متقاضيان تلفن سيار بيش از 100 نفر نبود. چون اين سامانه به هيچ عنوان براي مردم شناخته شده نبود و در شهريور 1374 هنگامي كه آگهي نام نويسي در روزنامه هاي كثير الانتشار كشور منتشر شد حدود 8 تا 9 هزار نفر ثبت نام نمودند. به عبارت ديگر استقبال چنداني از اين سامانه پايه و ضروري در جامعه به عمل نيامد و حتي در محافلي با واكنشهاي منفي، تلفن همراه، سامانه اي زايد و تجملاتي عنوان شد(شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
از بهمن 1374 چرخشي شگفت براي نام نويسي تلفن سيار پديدار شد، بهطوريكه 200 هزار نفر متقاضي دريافت تلفن سيار شدند. تا سال 1382 در حدود 2 ميليون و 414 هزار تلفن همراه در داخل كشور به متقاضيان واگذار گرديد(شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
طی چند دهه اخیر استفاده از فناوري تلفن همراه در سراسر جهان رواج و گسترش روز افزونی پیدا کرده است. به طوري که گزارشات اتحادیه بین المللی ارتباط از راه دور( 2006، به نقل از پیترز و آلکمیندرز، 2008؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) حاکی از این است که در سال 2006 در حدود 9/90 درصد از افراد کشورهاي توسعه یافته و 4/32 درصد از افراد کشورهاي در حال توسعه داراي تلفن همراه بوده اند. نتایج مطالعات انجام شده در مورد دانشجویان نیز نشان داده است که آن ها معمولاً از تلفن همراه خود بیش از 10 ساعت در هفته استفاده می کنند و در اکثر موارد، استفاده آنها محدود به برقراري ارتباط از طریق مکالمههاي صوتی و ارسال پیام کوتاه است (آتر، 2007؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391). استفاده فراگیر از تلفن همراه توسط جوانان نوعی پدیده جهانی شدن است و می توان گفت این پدیده در ردیف اول قرار دارد (وی، 2006).
علل استفاده از تلفن همراه:
به طور کلی مطالعات انجام شده در مورد علل و همبسته هاي استفاده از تلفنهاي معمولی دو نوع انگیزه را براي استفاده از آن مطرح کرده اند:
1) انگیزه هاي ابزاري یا تکلیفمدار: به استفاده از تلفن براي انجام کارها، جستجوي اطلاعات و یا انجام تکلیف اشاره دارد.
2) انگیزه هاي درونی یا اجتماعی: اشاره به این دارد که افراد با هدف مصاحبت، دوستی و معاشرت با تلفن، با دیگران ارتباط برقرار می کنند(اوکیفی و سلانوسکی، 1995؛ دیمیک و پاترسون، 1994؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391).
با این حال دلایل استفاده از تلفن همراه تا حدودي متفاوت از دلایل استفاده از تلفن معمولی است. براي مثال لویگ و وي (2000؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) دریافتند افراد نه تنها براساس انگیزههاي ابزاري، درونی و اجتماعی از تلفن همراه استفاده می کنند، بلکه انگیزههاي پیروي از مد یا مدگرایی و همچنین انگیزههاي مربوط به جایگاه و مرتبه اجتماعی نیز در این میان حایز اهمیت هستند.
مطالعه روبین، پیرس و بارباتو (1988؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) نیز حاکی از وجود چند نوع انگیزه مختلف براي استفاده از تلفن همراه است که عبارتند از: شادي و کسب لذت، ابراز علاقه و عاطفه، فرار، آرامش و کنترل. آن ها این انگیزه ها را در دو طبقه کلی تر قرار داده اند:
1) انگیزه هاي داراي جهت گیري ارتباطی نظیر عاطفه، کسب لذت، شادي و آرامش جویی
2) انگیزه هاي نفوذ شخصی نظیر کنترل و فرار.
در این راستا، منطقی (1391 ؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) نیز چگونگی کاربري دانشآموزان پسر از امکانات جانبی تلفن همراه را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق این پژوهشگر حاکی از این است که این دانشآموزان به طور عمده از تلفن همراه استفادههاي تفریحی داشتهاند.
به علاوه کوثري، یگانه و خیرخواه (1385؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) در توصیف کاربري جوانان از امکانات مختلف تلفن همراه اولویتهاي کاربري را ذکر کرده اند که عبارتند از:
اولویت اول) پیامک، صحبت درون شهري، ذخیره و گوش دادن به موسیقی
اولویت دوم) ساعت هشدار، عکس گرفتن، استفاده از بلوتوث؛
اولویت سوم) بازي کردن، فیلم برداري، ذخیره کلیپ و فیلم و تماشاي آن.
از سوي دیگر تلفن همراه رسانهاي دیجیتالی است که دامنه وسیعی از امکانات و روشها را براي برقراري ارتباطهاي بینفردي پیش روي افراد قرار می دهد که ارسال پیام کوتاه، پست الکترونیکی، تلویزیون، تلفن همراه، رادیو، اینترنت و بلوتوث را شامل می شود. تلفن هاي همراه داراي ابزارهاي متفاوتی نظیر دوربین عکاسی و فیلمبرداري، بازي هاي رایانه اي و Mp3 Player هستند. با این حال کارکرد اصلی تلفن همراه برقراري ارتباط بین دو فرد است (اقبال، 2010 ؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391).
پژوهش منطقی (زیر چاپ؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) نیز از جمله پژوهشهاي داخلی است که به بررسی انگیزش دانشجویان دختر و پسر براي استفاده از تلفن همراه پرداخته است. نتایج این پژوهش که روي دانشجویان دانشگاه تربیت معلم صورت گرفته است نشان دهنده شش عامل به شرح زیر است:
استفاده جهت تعمیق روابط بین شخصی.
استفاده ارتباطی پیشرفته.
استفادههاي ابزاري از نرم افزارها.
استفادههاي فنی از تلفن همراه.
استفادههاي تفریحی از تلفن همراه.
استفاده جهت آگاهی از زمان و تقویم.
نتایج پژوهشهاي انجام شده نشان دادهاند که اگر چه نوع استفاده از تلفن همراه در دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنادار دارد، اما میزان استفاده از تلفن همراه در آنان تفاوت معنادار ندارد. نتایج پژوهشها در مورد نوع استفاده از تلفن همراه حاکی از این است که 91 درصد از دانشجویان دختر از ارسال پیام کوتاه براي ابراز احساسات، علاقه و عواطف به دیگران استفاده می کنند (اقبال، 2010؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391).
طبق نظریههاي مربوط به تفاوتهاي جنسیتی، مردان و زنان به طور کلی از یکدیگر متفاوت هستند و تفاوت آنها یا جنبه عاطفی و احساسی و یا جنبه ابزاري دارد (پارسونز و بیلز، 1955؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391). اعتقاد بر این است که تفاوتهاي جنسیتی در رابطه با فناوريها و استفاده از آنها نیز حائز اهمیت است. به عنوان مثال واجسمن (1991؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) معتقد است فرایندهاي اجتماعی مختلف باعث شده اند که فناوريها بیشتر مردانه باشند تا زنانه و یکی از دلایل آن مربوط به این است که طراحی این فناوريها توسط مردان و براساس علایق مردانه صورت می گیرد. لذا در حال حاضر ادراك افراد از فناوريهاي جدید به صورت موضوعی براي تحلیلهاي جنسیتی درآمده است، به طوري که اعتقاد بر این است که مردان از تلفن همراه استفاده تکلیف مدار دارند، در حالی که استفاده زنان از تلفن همراه به صورت شخص مدار بوده و با هدف حرف زدن با دیگران صورت می گیرد (لوهان،1997؛ بایلی و بارباتو، 2003 ؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391).
علاوه بر جنسیت، جایگاه اجتماعی- اقتصادي یکی دیگر از همبستههاي استفاده از تلفن همراه است، به طوري که نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است نوع و میزان استفاده از تلفن همراه در افراد متعلق به جایگاه اجتماعی – اقتصادي مختلف، متفاوت است (بلومن استوك و ایگل، 2011 ؛ توماس و همکاران، 2010 ؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391). البته لازم به توضیح است که نتایج این تحقیقات در مورد ارتباط بین جایگاه اجتماعی - اقتصادي و استفاده از تلفن همراه تا حدودي مبهم و ناهمگون است. براي مثال نتایج تحقیق توماس و همکاران (2010) حاکی از این است که کودکان و نوجوانان متعلق به جایگاه اجتماعی - اقتصادي پایین نسبت به کودکان و نوجوانان متعلق به جایگاه اجتماعی- اقتصادي بالا، نه تنها داراي بیش از یک دستگاه تلفن همراه هستند، بلکه تعداد مکالمات بیشتر و طولانیتري نیز درطول روز دارند. در حالی که این نتایج در پژوهش مزیی، بنیی و مولر(2007؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391) برعکس است.
آسيب شناسي تلفن همراه:
امروز تلفن همراه به عنوان يكي از مظاهر فناوري ارتباطي نوين در زندگي فردي و اجتماعي بشر جايگاهي قدرتمند دارد و جزو لاينفك مناسبات روزمره محسوب ميشود، بهطوريكه ميتوان ادعا كرد براي بسياري از افراد زندگي بدون آن امكانپذير نيست يا دستكم مطلوبيتي ندارد. نفوذ كاربردهاي تلفن همراه در شئون زندگي پديدهاي جهاني است و در جامعه ما با وجود فروكش كردن تب اوليه استفاده از آن، مقبوليتش به حدي رسيده كه برخي مضرات اين فناوري مدرن را مخفي و ناديده نگه ميدارد (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا). برقراري ارتباط از طریق تلفن همراه هم داراي آثار مثبت و هم داراي پیامدهاي منفی در حوزههاي متنوع اجتماعي، فرهنگي، رفتاري، روانشناسي، پزشكي، قانوني، جزايي و... به آسيبزايي ميپردازد و با كمي دقت و موشكافي ميتوان به دامنه تاثير نامطلوب آن پي برد و آنرا كاهش داده است (کاتز، 2005؛ به نقل از عابدینی و زمانی،1391).
ورود سامانههاي جديد فناورانه مبتني بر امواج الكترومغناطيسي به زندگي روزمره انسان تاثيرات بيولوژيك بسيار خطرناكي بر سلامتي انسان دارد. امواج كوتاهي كه انسان در داخل منزل و يا محل كار در معرض آن قرار ميگيرد زيانهاي آشكاري به سلول ها و به ويژه گلبول هاي قرمز خون وارد كرده و خللي را در آنزيمهاي خون ايجاد ميكند. برخي مطالعات علمي به احتمال تشديد خطر ابتلا به گليوما در افرادي دلالت دارد كه به مدت بيش از ده سال عادت داشتهاند با گوشي تلفن همراه منحصراً با يك طرف گوش خود صحبت كنند. از طرفي آستانه شنوايي كساني كه از هندزفري به مدت طولاني در روز براي گوش دادن موزيك استفاده ميكنند، آستانه شنوايي پايينتري دارند. دانشمندان با بررسي فعاليت مغز رانندگان دريافتهاند مكالمه با تلفن همراه حين رانندگي توانايي مغز را براي هدايت خودرو و پردازش اطلاعات ترافيك به ميزان 50 درصد كاهش ميدهد. در اين تحقيق از گروهي داوطلب خواسته شد با شبيه ساز رانندگي در بزرگراه رانندگي كنند و هم زمان با تلفن حرف بزنند. در همين حال الكترودها فعاليت مغز و حركات چشم را در موقعيتهاي مختلف مانند هنگام اختلال در جريان ترافيك يا ترمز ناگهاني يك خودرو اندازه گيري كرد. در هر نمونه قدرت واكنش مغز به نصف رسيد (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا). علاوه بر این، اخیراً تاثیر منفی استفاده از تلفن همراه بر سلامت جسمی کودکان و نوجوانان مورد تاکید زیادي قرار گرفته است و نتایج پژوهشهاي انجام شده در این زمینه نیز از این موضوع حمایت میکنند (لتگب، 2008؛ به نقل از عابدینی و زمانی، 1391).
استفاده افراطی از تلفن همراه:
امروز تلفن همراه به عنوان یکی از مظاهر فناوري ارتباطی نوین در زندگی فردي و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دارد و جزء لاینفک مناسبات روزمره محسوب میشود. بسیاري از محققان معتقدند استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، پرخوري، رابطه غیراخلاقی، بازيهاي رایانهاي و اینترنت مخرب است (حسینی،1384؛ به نقل از یاسمی نژاد و گل محمدیان، 1390).
وانگ، لى و چانگ (2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) رابطه معنىدارى را بين اعتياد به اينترنت و وضعيت روانشناختى نامساعد از جمله تنهايى، افسردگى و رفتار جبرى يافتند. كروات، پترسون، لاندمارك و همكاران( 1998؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) نياز دريافتند كه استفاده از تكنولورىهاى ارتباطى جديد روابط اجتماعى افراد در حالت واقعى را كاهش داده و موجبات كاهش بهزيستى به واسطه تنهايى،افسردگى و انزوا را فراهم كرده است. كاميبپو و سوگيرا (2005؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) و بيل ليوكس، ون درلين، دآسرمونت و ديگران(2007؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) عنوان ميكنند كه ظرفيتهاي اعتياد آوري تلفن همراه را نبايد مورد غفلت قرار داد. وجود ابعاد باليني و سوال اينكه چگونه سوء استفاده از اينترنت و تلفن همراه ميتواند ناسازگاري روانشناختي را موجب شود، هنوز موضوع بحث است. شواهد نشان دهنده آن است كه استفاده مفرط از تلفن همراه مرتبط با الگوهاي رفتاري ديگر از جمله بيدار ماندن در شب و اشتغال به تبادل پيام كوتاه و همچنين وابستگي عاطفي است كه در ذهن كاربران ايجاد ميشود. اين يافتهها حمايت كننده تاثير منفي استفاده مفرط از تلفن همراه و تاثير منفي آن بر سلامت جسمي و روانشناختي دانشجويان است (كاميبيپو و سوگير،2005؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
استفاده آسيبزا از تلفن همراه، وضعيتي است كه با استفاده فراوان و اشتغال ذهني از تلفن همراه مشخص ميشود (جنارو، فلورس، گومز و همكاران، 2007 ؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). نتايج تحقيقات پزشكي كه به تناوب درباره تاثيرات جسمي تلفن همراه صورت ميگيرد به نفع اين وسيله ارتباطي نيست. بههنجاري و سلامت رواني موضوعات اساسي در روانپزشكي كاربردي و نظري محسوب ميشوند و سلامت رواني جنبهاي از مفهوم كلي سلامت است (سادوك و سادوك،2003؛ ترجمه رفيعى و ديگران، 1384؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). جهش روز افزوني نسبت به اعتياد اينترنتي در ويرايش جديد راهنماي آماري اختلالات رواپزشكي(DSM) بوجود آمده است (بلوك، 2008؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). طبق اظهار نظر بلوك اين اختلالات متعلق به وسواس فكري –عملي هستند و به عنوان يكي از موضوعات سلامت عمومي جدي در كره جنوبي و ديگر كشورهاي آسيايي تبديل شده است. موارد باليني نيز در كشور آمريكا (بلك بسلر و اسچولسر و همكاران، 1999؛ شاپيرا، گلد اسميت، كك و ديگران، 2000 ؛ شاپيرا، 2007؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390)، بريتانياي كبير (گريفيس،1998، 1996؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) اسپانيا (سانز، كارمونا و مارين، 2000؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390)، ايتاليا (ناردني و كاگنوني،2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) نيز بدان پرداخته شده است. اين بيماران مستعد درمان با درمانهاي شناختي و رفتاري اند (يانگ، 2007 ؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). يانگ عنوان ميكند كه معتادان به اينترنت شناختهاي بسيار مشكلزايي را نسبت به غير معتادين دارند كه در استفاده آسيب زا اينترنتي نيز سهم دارد، زيرا مكانيزم گريز روان شناختي براي اجتناب از مشكلات ادراك شده و واقعي را فراهم ميكند. تلفن همراه در كنار اينترنت، از اصليترين نشانههاي اين عصر جديد هستند. گرچه غالب پژوهشهاي اجتماعي، تلفن همراه را ناديده گرفته يا كمتر به آن پرداختهاند، اما به تازگي شاهد افزايش مطالعات جامعهشناختي در اين حوزه هستيم (محمودي بختياري و آديبيك، 1388؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
به نظر مودی کاربران اینترنت ممکن است از افزایش تنهایی هیجانی رنج ببرند، ولی به واسطه اوقاتی که در جوامع مجازی از طریق اینترنت ایجاد میشود، تنهایی اجتماعی کمتری احساس میکنند. جوینسون (2003)، بر ضرورت اتخاذ نگرشی تعاملی در تحلیل رابطه انسان با فنآوریهای ارتباطی پیشرفته تاکید دارد. اگر با توجه به مطالعات انجام شده پذیرفته شود که مجموعه واکنشها نسبت به فنآوریهای ارتباطی جدید بالنسبه یکسان است، یافتههای پژوهشی موجود درباره اینترنت نیز قابل تعمیم به تلفن همراه است. بالطبع کاهش روابط اجتماعی، انزوای اجتماعی و افزایش احساس تنهایی برخی از کاربران افراطی تلفن همراه، یکی از محتمل ترین تبعات متعدد تلفن همراه خواهد بود. استفاده افراطی از تلفن همراه در برخی موارد در امور زندگی عادی فرد و حتی حالات و روحیات وی تداخل و بههمریختگی ایجاد می کند. استفاده افراطی از آن باعث کاهش روابط فامیلی و تعاملات اجتماعی و احساس تنهایی و سایر مشکلات میشود. تمامی مشکلات زمینه افسردگی را در فرد گسترده تر میسازد. از طرف دیگر افسردگی و استفاده افراطی از تلفن همراه، هر دو روش زندگی ناسالمی هستند (کامی بیپو و سوگیرا، 2005). در پژوهشی در زمینه بررسی جنبههای اجتماعی و روانشناختی ارسال پیام کوتاه از تلفن همراه لینگ و یتری (2002؛ به نقل از لارامای، 2007) به این نتیجه رسیدند که علت استفاده افراطی از این سامانه تاحدی به خاطر انگیزه افراد جهت حفظ و ارتقاء روابط اجتماعی و رفع احساس تنهایی است.
نتایج پژوهش آزوکی(2008) در آمریکا در ارتباط با پیام کوتاه تلفن همراه نشان داد، جوانانی که به طور افراطی و اعتیادگونه از پیام کوتاه تلفن همراه استفاده می کنند، سطوح بالایی از تکانشگری، احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی را دارند.
ویژگیهای تلفن همراه و آسیبشناسی آن ها:
پژوهشهاي انجام گرفته درباره تلفن همراه نشان ميدهد كه استفاده اجتماعي در دلايل اوليه پذيرش اين فناوري وجود نداشته است. در واقع كسب و كار دلايل نخستين پذيرش اين وسيله بوده است، اما در مدت كوتاهي به استفاده ارتباطي عمده كاربران تبديل شده است (پالن، سالزمان و يانگس، 2001؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). اگر از تلگراف چشم بپوشيم ارتباطات از راه دور از زمان اختراع تلفن توسط گراهام بل در سال 1876 وجود داشته است. با وجود تلفن، ارتباط زنده و مستقيم ميان مردم از مكان هاي متفاوت و فاصله هاي دور، امكان پذير شد. تلفن همراه دومين گام در تغيير بنيادين شيوة ارتباط انسان ها با يكديگر است. تلفن همراه، جهشي كيفي و گامي مجزاست (هاوكينك، 1998؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
سرويس پيام كوتاه(SMS): نام فناوري ارسالي متون كم حجم از طريق تلفن همراه است كه اكنون در ميان جوانان و اهالي تجارت خواهان بسيار دارد (هالوي، ولنتاين،2003 ؛ ساترلند و تامسون، 2001 ؛ نقل از محمودي بختياري و آدي بيك، 1388؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). علاوه بر اين سرويس پيام چند رسانه اي MMS اجازه ميدهد تا متون به همراه صدا و تصوير بر روي تلفنهاي همراه منتقل شوند و بر جذابيت سرويس پيام كوتاه نسبت به پست الكترونيكي افزوده است. در برخي موارد با همين پيام كوتاه بسياري از فعاليتهاي تجاري را ميتوان پيگيري نمود و نسبت به پرداخت قبوض و انتقال حسابها اقدام نمود. پيگيري ارسال بستههاي پستي، زمان پرواز هواپيماها، وضعيت آب و هواي شهرها، خلافي اتومبيل و همهپرسيهاي تلويزيوني را هم مي توان به اين فهرست افزود. حتي مدارس و بيمارستانها ميتوانند براي تذكر به والدين دانشآموزان يا بيمارانشان از اين سرويس بهره بگيرند (كريستال، 2008؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
پژوهشي كه در انگلستان توسط كريستال (2008 ؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) انجام شد نتايجش نشان داد كه 81 درصد كاربران تلفن همراه در انگلستان بين 15 تا 24 سال سن داشتند و عمدتاً از خدمات پيام كوتاه براي گسترش روابط اجتماعي خود استفاده مي كنند. 37 درصد از اين پيامها ابراز عشق يا تنفر بودهاند هر چند كه كاربردهاي ديگري همچون تهديد، اشاعه شايعات و حتي تماسهاي مشكوك قاچاقچيان موادمخدر هم در آن ديده شده است. با وجود اين در سالهاي اخير طبق نقل كريستال(2008؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390)65 درصد از پيامهاي كوتاه ارسالي تنها به منظور سرگرمي و نه اهداف جدي خاص فرستاده شده است. ميزان اين پيامهاي كوتاه تا به حدي است كه تنها در ماه آگوست سال 2000 ميلادي 8 ميليارد پيام كوتاه در جهان ارسال شده است (كريستال، 2008 ؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). چين بزرگترين بهره گيرنده تلفن همراه در جهان به شمار ميرود به طوري كه در سال 2003،244 ميليون نفر از اين سرويس استفاده داشته اند. پيامهاي كوتاه مزايا و معيابي دارند. نخست آن كه به هنگام دريافت پيام كوتاه حضور دريافت كننده در پاي تلفن ضروري نيست. اين سرويس سريع و ارزان است و از درگيري در مكالمات طولاني و بيمورد جلوگيري ميكند و ميتواند گروه بسياري را در آن واحد پوشش دهد. يك امتياز ديگر اين پديده خصوصي بودن آن است به اين شكل كه ما ميتوانيم بدون صحبت و ايجاد مزاحمت براي ديگران پيام خود را مخابره كنيم. از محدوديتها ي آن مي توان به محدوديت حروف ارسالي حداكثر 160 نشانه اشاره كرد و همين مساله سبب بهوجود آمدن قراردادهاي نوشتاري ويژه و رمزي به هنگام ارسال پيام شده است (لونگ، 2007؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). چنين تخمين زده شده است كه 72 /. جمعيت اروپاي غربي تلفن همراه دارند (كاتز و آخوس،2002 ؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
بر طبق زمینهیابی گسترده، نوكيا از 3300 نفر بيش از 80 /. از اين افراد عنوان نمودند كه از سيستم SMS يا همان پيام كوتاه به وفور استفاده ميكنند. ديگر پژوهشها نشان داده است كه 80 /. از افراد 14 تا 16 ساله تلفن همراه، داشته و از پيامك بهره ميبرند(تورلو،2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). در پژوهش ديگر تورلو (2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) در خصوص پيامك هاي دانشجويان دوره ليسانس تنها يك سوم پيامهاي آنها محتواي اهداف عملي و كاربردي داشت و بيشتر شامل كاربردهاي عاطفي، ابقاء دوستيها و روابط عاشقانه و اجتماعي، دلبستگي و صميميت بالا بود. به نظر ميرسد پيامكهاي متني فرصتي را براي تماس شخصي صميمي فراهم ميسازند. در حالي كه همزمان ضرورت كناره گيري، مديريت خود اظهاري و درگيري را نيز امكان پذير مينمايند.
قابليت اتصال به اينترنت: از ديگر كاربردهاي تلفن همراه قابليت اتصال به اينترنت است كه اين سرويس در بين كاربران ايراني بسيار رايج است. با تمركز بر جوانب مثبت استفاده حرفهاي از اينترنت مك كنا، گرين و گلسون (2002؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) تلاش نمودند تا در خصوص پيامدهاي بين فردي و اجتماعي اينترنت نيز به تحقيق بپردازند. مك كنا و بارق (2008؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) دريافتند كه استفاده منظم و پيوسته از پست الكترونيكي و پيامك تلفن همراه و مشاركت در گروه كاربران زندگي آنها را بهبود بخشيده بخصوص كساني كه مشكلاتي در حوزه ارتباط چهره به چهره تجربه كرده اند (افرادي كه از نظر اجتماعي آشفته يا تنها هستند و يا هويتهاي گوشه گير و حاشيهاي دارند).
نتايج حاصل از برخي مطالعات اپيدميولوژيك بيانگر آن است كه امواج تلفن همراه حتي با چگالي توان كمتر از حد مجاز مي تواند باعث بروز علائمي مانند سر درد، احساس گرما در گوش، ضعف حافظه و خستگي گردد. ارتباط معنيداري بين مدت مكالمه، تعداد مكالمه در روز با بروز علايم وجود دارد (هاوكينك، 1998، 2001 و 2003؛ افتدال، ويلن، سانداستروم و همکاران، 2000؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
در خصوص آنتنهاي گيرنده و فرستنده و قرارگيري آنها تحقيقات به اين نتيجه رسيدهاند كه علايمي ماند سردرد، اضطراب، افسردگي و خستگي را در ساكنان اطراف آنتنها گزارش شده است (ناوارو، سگيورا، گومز و همكاران،2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). كرافت، چاندلر و بورگيس و همكاران (2002؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) عنوان كردند كه لوب گيجگاهي بيشتر در معرض ميدانهاي الكترومغناطيس حاصل از تلفن همراه ميباشد. كيزيلي و همكاران( 2003؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) عنوان نمودند كه گوش استفادهكنندگان در ضمن صحبت با تلفن همراه در نزديكي منبع ميدان الكترومغناطيسي قرار دارد و مقدار فاصله آنتن تا گوش داخلي فقط چند سانتيمتر است.
از طرف ديگر مي توان به القاء پروتئينهاي استرس تحت امواج تلفن همراه (فريتز، ويسنر و كاستر و همكاران، 1997؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) و نيز اثر اين امواج روي فعاليتهاي مغز اشاره كرد (وود و هامبلين، 2002؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
عملكرد تحصيلي ضعيف: امروزه اكثر دانشجويان از وسيله تلفن همراه استفادههاي مختلف ميكنند و يكي از تفريحات دانشجويان اشتغال به تلفن همراه و ارتباط با يكديگر است. از جمله مشكلاتى كه ممكن است براي دانشجويان به عنوان مستعدترين و هوشمندترين اقشار جامعه در نتيجه اشتغال زياد به اين وسايل پيش بيايد، عملكرد تحصيلي ضعيف و مشروط شدن و در نتيجه اخراج از دانشگاه است (ديباج نيا، 1384؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390).
تلفن همراه و سلامت اجتماعي - رواني
كاهش مهارتهاي ارتباطي
استفاده از تلفن در دورهاي از زمان شيوهاي براي تجملگرايي و نوعي مد محسوب ميشد و بالطبع رفتاري برجسته و از روي خوي تجمل گرايي انسان داشت. اما كاربرد عمومي آن ميان اقشار مختلف، تلفن همراه را از يك وسيله تجملي و شاخص به ابزاري كارآمد و ضروري براي امور روزمره تبديل كرد. تلفن همراه امروزه به بخشي از هويت افراد تبديل شده است. در حقيقت گوشي تلفن همراه آرشيوي قوي و منحصر به فرد است كه دانستهها، توانايي ارتباطي و دسترسي فرد را به اطلاعات به روز آشكار ميكند و در هر جمع و محفلي فرصت مناسب براي ابراز وجود و خودنمايي در اختيار صاحبش قرار ميدهد. در حالي كه اين هويت كاذب معمولاً به شخصيت فرد بستگي ندارد و نتيجه قرار گرفتن وي در معرض امواج مهار گسيخته انتقال اطلاعات ديجيتالي و تلفن همراه محسوب ميشود كه محتويات آنها بعضاً با عرف و اخلاق جامعه هم سر ناسازگاري دارد. هويت كاذبي كه از تلفن همراه ناشي مي شود، گاهي به شماره خطها نيز كشيده شده و سال هاست كه در جامعه ما پيش شمارههاي خاص به قشري خاص اختصاص دارد و مفاهيمي را القاء مي كند كه مطلوبيت يا عدم مطلوبيت آن بر قيمت خطوط تماس نيز تاثيري چشمگير و پذيرفته شده دارد (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
از همگسيختگي اجتماعي: استفاده از اين وسيله مشكلاتي را در حوزه از همگسيختگي اجتماعي به وجود آورده است. به طوري كه در برخي اماكن به صدا در آمدن تلفن همراه سبب ناراحتي افراد ميشود (اشنايدر، هاستروف و السورس،1979؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390). در همين راستا آستين(2001؛ به نقل از گلمحمدیان و یاسمینژاد، 1390) پژوهشي را تحت عنوان تاثير استفاده از تلفن همراه بر ادراك و گمان افراد انجام داد که نتايج تحقيق او نشان داد كه تكنولوژي ميتواند سبب از هم گسيختگي شود.
در اين حوزه، برخي از مزاياي استفاده از تلفن همراه و دلايل شيوع آن نيز قابل تأمل است. دسترسي سريع به دوستان آشكار و پنهان، قابليت مخفي نگهداشتن اطلاعات، بهرهمندي از خدمت پيام كوتاه براي مخفي كاري بيشتر و دسترسي آسان به انواع بازيها و شيوههاي انتقال فايلهاي صوتي و تصويري مزايايي هستند كه براي هر كاربري مطلوب به نظر ميرسد؛ اما با كمي دقت مي توان دريافت اين ويژگيها شرايط بهتري براي سوءاستفاده و ايجاد و اشاعه ناهنجاريهاي رفتاري و شخصيتي پديد مي آورد. در اين ويژگيها زندگي دوگانهاي را براي كاربر رقم ميزند و در صورتي كه كاربر نوجوان يا جوان باشد، تاثير پذير هويتي پر از تعليق مي گردد. اگر چه انتقال اطلاعات امري مطلوب محسوب ميشود، اما نميتوان نقش محدوديتهاي منطقي براي كودكان و نوجوانان را ناديده گرفت؛ در حالي كه انتقال اطلاعات از طريق تلفن همراه تقريباً هيچ محدوديتي نميشناسد و قابليتهاي فني ديگري نظير درگاه مادون قرمز، بلوتوث، پيام تصويري و... كه در گوشيها تعبيه شده اند، انديشه ايجاد با اعمال هر محدوديتي را عقيم ميسازد. در چنين شرايطي افراد در معرض اطلاعاتي قرار ميگيرند كه قدرت تشخيص خوب و بد آن را ندارند يا در حالتي عموميتر حداقل با اخلاق فردي و اجتماعي ناسازگار است (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
برقراري ارتباطات پنهاني و غيرمستقيم از اعتماد به نفس افراد ميكاهد و مهارتهاي ارتباطي آنان را براي زندگي و حضور در محيطهاي جمعي ضعيف ميكند. استفاده بيش از اندازه و غيرضروري از تلفن همراه براي كاربر استرس و پريشاني ذهني پديد ميآورد. اين اختلالات به حدي است كه نوعي بيماري رواني و عصبي براساس آن تعريف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندين بار احساس مي كند گوشي تلفن همراهش زنگ مي خورد. ارسال بيش از اندازه پيام كوتاه نيز نوعي وسواس و اختلال ذهني به دنبال دارد كه متأسفانه نزد كاربران نوجوان ايراني رايج است (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
وابستگي رواني
استفاده بيش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب كاربران نوعي اعتياد پديد ميآورد كه درست مانند اعتياد به مواد مخدر، الكل، پرخوري، رابطه غيراخلاقي، بازيهاي رايانهاي، اينترنت و... مخرب است. اعتياد به استفاده از تلفن همراه در حقيقت تمايل شديد به رفتاري است كه انجام ميگيرد و احساسي كه پس و پيش از آن به فرد دست ميدهد. معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله ميگيرند، انزواطلب مي شوند، اولويتهاي سني و اجتماعي نظير تحصيل و اشتغال را پس ميزنند، هنگامي كه تلفن همراه در دسترساشان نيست به آن فكر ميكنند و از دورياش رنج مي برند. خاموش بودن تلفن همراه در افراد معتاد تحمل ناپذير است و موجب مي شود حتي هنگام خواب يا در مواقع خاصي كه گوشي تلفن همراه را خاموش ميكنند يا در حالت سكوت قرار ميدهند به استرس و دلشوره دچار شوند. فرد معتاد نميتواند از گوشي تلفن همراه خود دور بماند و از هر ترفندي براي استفاده دائمي از آن بهره ميجويد. اين نوع اعتياد از علاقه و وابستگي فراتر ميرود و به نوعي جنون در دسترس بودن تبديل ميشود (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا). پريشاني ذهني ناشي از اعتياد به تلفن همراه به گونهاي است كه براي فرد استرس دائمي به ارمغان ميآورد. علاوه بر آن فرد معتاد از اعتياد نامعقولش آگاهي مييابد و در مقابل اتهام اعتياد و وابستگي شديد رفتاري به احساس شرم و تنزل شخصيتي دست مييابد. به طور كلي ميتوان ادعا كرد استفاده از تلفن همراه نوعي هيجان منفي و ويرانگر در پي دارد كه با شدت و ضعف متفاوت روحيه، اعصاب و هويت رفتاري و اجتماعي كاربر را تخريب ميكند (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
انواع خدمات تلفن همراه:
تلفن همراه در اكثر كشورها حول چهار بستر تعامل و اتصال با شبكه مورد استفاده قرار مي گيرد كه عبارتند از:
صدا،
پيام كوتاه(SMS) كه كانال تقريباً همزماني را بين ارايه كننده و دريافت كننده خدمت به وجود ميآورد.
خدمات پيام چند رسانهاي (MMS)، كه اجازه انتقال محتواي چند رسانهاي را در قالب پيام ميدهد.
پخش سلولي كه اجازه ارسال پيام به صورت منطقهاي را ميدهد (شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان، بیتا).
2) پيشينه مطالعاتي
الف) تحقيقات انجام شده در داخل كشور
فرشید فر، عطایی و فرازی (1392) در پژوهشی تحت عنوان بررسی نگرش، کاربرد و تاثیر تلفن همراه و پیام کوتاه در نوجوانان در نمونهای با تعداد 500 نفر دانش آموز سال سوم راهنمایی که به صورت طبقهای تصادفی انتخاب شدند به این نتایج دست یافتند که استفاده از تلفن همراه در زمینه غفلت دانشآموزان دختر و پسر از کارهای روزمره، تاثیر معناداری دارد. پسران بیشتر از دختران گرایش به استفاده از تلفن همراه در رابطه با موضوعات جنسی دارند. استفاده از تلفن همراه در میان دختران بیشتر از پسران باعث افزایش استرس و تنش می شود. نوجوانان بر این باورند تلفن همراه ابزاری است که با آن از طرف والدین کنترل میشوند و در این زمینه کنترل پسران نسبت به دختران بیشتر گزارش شده است. در نتیجه وابستگی به تلفن همراه در نوجوانان به حدی است که اکثراً به غیر از مواقع خالی شدن شارژ (در پسران) و مزاحمت تلفنی (در دختران) تلفن همراه خویش را خاموش نمیکردند. انگیزه نوجوانان در استفاده از تلفن همراه به سطح سرگرمی، وقت گذرانی و تماس تلفنی با جنس مخالف تنزل پیدا کرده و نیز هیچ اهمیتی به محتوای پیام های ارسالی و دریافتی در هیچ مقطعی داده نمی شود.
رودباری، ساداتی قلعه (1392) در پژوهشی تحت عنوان رابطه سلامت عمومی و استفاده مفرط از تلفن همراه در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان نکا در نمونهای به حجم 300 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان نکا که به روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب کرده بودند به این نتایج دست یافتند که بین ابعاد سلامت عمومی و استفاده مفرط از تلفن همراه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل چندگانه به روش گام به گام نشان داد که متغیرهای سلامت عمومی جمعاٌ 53 درصد واریانس استفاده از تلفن همراه را تبیین می کند. دیگر یافته دال بر آن بود که افسردگی بیشترین سهم را در تبیین واریانس استفاده از تلفن همراه دارد و 39 درصد واریانس استفاده مفرط از تلفن همراه را تبیین میکند.
پناهی، فرجی و اصلانی (1392) در پژوهشی تحت عنوان آسیبهای روانی- اجتماعی و وابستگی به تلفن همراه در دانشآموزان با نمونهای به حجم 440 دانشآموز مقطع متوسطه که به روش خوشهای انتخاب شده بودند به این نتایج دست یافتند که دانشآموزانی از امکانات جانبی تلفن همراه برای پر کردن اوقات فراغت و ارتباط با دوستان خود استفاده مینمایند 6/53 درصد برای گوش دادن به موسیقی، 1/31 درصد برای ارسال و دریافت پیامک، 2/25 درصد برای مکالمه و 10 درصد از بلوتوث استفاده مینمایند. محتوای بیشتر پیامکهای دریافتی و ارسال طنز می باشد. اکثر بلوتوثها برای مبادله موسیقی و عکس مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین نتایج نشان داد که بین وابستگی به تلفن همراه با افزایش ارتباط ناسالم و افت تحصیلی، رابطه دارد. با این وجود استفاده از تلفن همراه باعث افت تحصیلی در دانشآموزان و نیز کاهش برقراری ارتباط عاطفی نوجوانان با خانوادههایشان می شود، که در طولانی مدت میتواند اثرات مخرب روحی و فرهنگی ایجاد نماید.
عطایی، فرازی و کیوانکار(1392) در پژوهشی تحت عنوان مدل یابی علی بهزیستی ذهنی با توجه به مولفههای پورنوگرافی از طریق تلفن همراه، تمایلات جنسی، رفتارهای مغایر جنسی در نوجوانان با نمونهای به حجم 500 نفر دانشآموز مقطع راهنمایی و متوسطه به روش نمونهگیری چندمرحلهای خوشهای، انتخاب شده بودند، به این نتایج دست یافتند که پورنوگرافی از طریق تلفن همراه با رفتارهای مغایر جنسی، تمایلات جنسی به جنس مخالف رابطه دارد. همچنین پورنوگرافی با رضایت از زندگی و هیجانات رابطه منفی رابطه دارد.
زربخشبحري، راشدي و خادمی(1391) در پژوهشی تحت عنوان احساس تنهایی و اعتیاد به اینترنت در دانشجویان به نمونهای 148نفری از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم که به روش نمونه گیري تصادفی ساده وارد مطالعه شدند، با این نتایج دست یافتند که احساس تنهایی و دو خرده مقیاس ارتباط با خانواده و نشانگان عاطفی همبستگی مثبت و معناداري با اعتیاد به اینترنت دارند. ولی بین متغیرهاي جمعیت شناسی مانند، سن، جنسیت و وضعیت تأهل با اعتیاد به اینترنت ارتباط معناداري یافت نشد.
عابدینی و زمانی (1391) در پژوهشی با عنوان بررسی انگیزه، میزان و نوع استفاده از تلفن همراه در دانشجویان با نمونه ای شامل 300 نفر (150 زن، 150 مرد ) از دانشجویان دانشگاه اصفهان به این نتایج دست یافتند که وجود تفاوتهاي جنسیتی از نظر انگیزش و نوع استفاده از امکانات تلفن همراه در دانشجویان معنادار بود. همچنین مشاهده شد بین وضعیت تاهل، تحصیلات والدین و میزان استفاده از تلفن همراه رابطه معنادار وجود دارد. با این حال، بین جنسیت و میزان استفاده از تلفن همراه رابطه معنادار مشاهده نشد. این یافته ها حاکی از این است که الگوهاي استفاده از تلفن همراه مانند الگوهاي استفاده از سایر رسانهها و فناوريها از جمله اینترنت، کامپیوتر، لپ تاپ و موارد دیگر در زنان و مردان متفاوت است.
نجفی، دهشیری، شیخی و دبیری(1390) در پژوهشی تحت عنوان نقش حرمت خود و مؤلفههاي تنهایی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی با نمونهای به حجم 281 نفر (141پسر و 140 دختر) بود به این نتایج دست یافت که حرمت خود و احساس تنهایی نقش معنیداري در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دارند. همچنین بین حرمت خود و احساس تنهایی ارتباط منفی و معنیداري مشاهده شد. همچنین میانگین نمرات احساس تنهایی و نشانههاي عاطفی احساس تنهایی دختران به طور معنیداري بیشتر از پسران بود. این یافتهها بیانگر نقش و اهمیت نیاز حرمت خود به عنوان مسیري بالقوه در کمک به دانشآموزان براي مقابله با تجارب تنهایی اجتماعی– عاطفی و پیشرفت تحصیلی است.
بيدي، نامداري پژمان، اماني، قنبري و كارشكي (1391) در پژوهشی تحت عنوان تحليل ساختاري ارتباط بين اعتياد به اينترنت با افسردگي، سازگاري اجتماعي و عزت نفس با نمونهای به حجم 120 نفر از كاربران كافينتهاي دوبي، از مليتهاي مختلف، شامل مرد و زن، حداقل 18 سال سن و مسلط به زبان انگليسي، انتخاب شدند به این نتايج دست یافتند که افسردگي، سازگاري اجتماعي و عزت نفس به طور معناداري، اعتياد به اينترنت را پيش بيني ميكنند که بر این اساس می توان گفت اگر چه در حال حاضر اينترنت ابزاري مهم به شمار مي آيد اما بايد از مخاطرات آن آگاه بود و در اين زمينه فرهنگ سازي گسترده به صورت ملي و فراملي انجام داد.
طاهری و فیاضی (1390) در پژوهشی تحت عنوان بررسی علل افت انگیزش تحصیلی از دیدگاه دانشآموزان دوره پیش دانشگاهی با توجه به جنسیت و زمینه خانوادگی آنها با نمونهای به حجم 1455 دانشآموز پیش دانشگاهی (766 دختر و 683پسر) به این نتایج دست یافتند که دختران در عوامل خانوادگی و فردی از سطح انگیزشی بالاتری نسبت به پسران برخوردارند. در ارتباط با عوامل انگیزش و سطح تحصیلات پدر مشخص شد که فرزندان پدرانی که تحصیلات دبیرستانی داشتهاند در عامل خانوادگی از انگیزش بالاتری نسبت به فرزندان پدرانی که بیسواد بودند، برخوردار بوده اند. در ارتباط با این عامل و سطح تحصیلات مادر نشان داده شد که در عامل مدرسه فرزندان مادرانی که تحصیلات دبیرستانی داشته اند از انگیزش بیشتری نسبت به فرزندانی که مادرانشان بیسواد بودند یا تحصیلات ابتدایی داشته اند، برخوردار بوده اند. همچنین فرزندان مادران خانه دار از انگیزش تحصیلی بیشتری در بعد عامل اجتماعی، نسبت به فرزندان مادران شاغل برخوردارند در حالیکه در ابعاد خانوادگی و فردی تفاوتی معنیداری مشاهده نشد، ولی در مجموع چهار عامل انگیزش تحصیلی تفاوت معنیداری به نفع فرزندان مادران خانه دار به دست آمد.
یاسمی نژاد و گل محمدیان (1390) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه پنج عامل نیرومند شخصیت و استفاده آسیبزا از تلفن همراه در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی دزفول با نمونهای به حجم 275 نفر در سال تحصیلی 90-89 که به روش نمونه گیري تصادفی ساده انتخاب شدند، به نتایج زیر دست یافتند که استفاده آسیب زا از تلفن همراه با روان رنجورخویی رابطه مثبت و با برونگرایی رابطه منفی معنیداري دارد. همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که متغیرهاي روانرنجورخویی و برونگرایی جمعاً 10 درصد واریانس استفاده آسیب زا از تلفن همراه را تبیین می کنند. دیگر یافته ها دال بر آن بود که بین دانشجویان دختر و پسر و متاهل و مجرد از نظر استفاده از تلفن همراه تفاوت معنیداري وجود دارد، اما بین دانشجویان فنی و انسانی تفاوت معنیداري وجود ندارد، بدین معنی که میزان استفاده از تلفن همراه دانشجویان دختر از دانشجویان پسر و دانشجویان مجرد از متاهلها بیشتر بود. با توجه به این یافتهها پژوهشگران نتیجه گرفتند که ویژگیهاي شخصیتی در پیش بینی استفاده آسیب زا از تلفن همراه دارای اهمیت هستند.
يارمحمديان و شرفي راد (1390) درپژوهشی تحت عنوان تحليل رابطه بين هوش هيجاني و سازگاري اجتماعي در نوجوانان با نمونهای به حجم 150 نفر (50 نفر 10 تا 12 سال پايه اول راهنمايي، 50 نفر 13 تا 15 سال پايه سوم راهنمايي، 50 نفر 16 تا 18 سال پايه سوم دبيرستان) که به شكل نمونه گيري تصادفي خوشهاي چند مرحلهاي گزينش شدند، به این نتایج دست یافتند که بين عوامل هوش هيجاني و سازگاري اجتماعي دانش آموزان گروه سني 12-10 سال و گروه سني 15-13 سال رابطه معناداری وجود دارد، اما اين رابطه در گروه سني 18-16 سال معنادار نبود. نتايج همچنين نشان داد که بين هوش هيجاني کلي و سازگاري اجتماعي رابطه معنادار است بنابراين، مي توان نتيجه گرفت که تربيت و تقويت هوش هيجاني مي تواند در تربيت مهارتهاي اجتماعي و سازگاري اجتماعي نوجوانان موثر واقع شود.
خوشکنش، اسدی، شیرعلیپور و کشاورز افشار( 1389) در پژوهشی تحت عنوان نقش نيازهاي بنيادين و حمايت اجتماعي در سازگاري اجتماعي دانشآموزان مقطع متوسطه با نمونهای نمونهای 160 دانشآموز (80 دختر و 80 پسر) به این نتایج دست یافتند که اثر مستقيم جنس بر نيازهاي بنيادين و سازگاري اجتماعي معنادار است، ولي بر حمايت اجتماعي معنادار نيست. اثر غيرمستقيم جنس بر سازگاري و حمايت اجتماعي معنادار است، در حالي که اثر کلي جنس بر نيازهاي بنيادين معنادار نيست. اثر مستقيم حمايت اجتماعي بر سازگاري اجتماعي معنادار است. با توجه به یافتههای فوق نتیجه گرفتند که نيازهاي ينيادي و حمايت اجتماعي ميتواند بر سازگاري اجتماعي دانش آموزان تاثيرگذار باشد.
نادری و حقشناس (1388) در پژوهشی تحت عنوان رابطه تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان با نمونهای به حجم 200 نفر (100 نفرزن و 100 نفر مرد) از دانشجویان مشغول به تحصیل در سال 88-1387 به این نتایج دست یافتند که بین تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه رابطه معنیدار مثبتی و جود دارد. همچنین نتایج نشان داد که از میان متغییرهای پیش بین فقط تکانشگری پیش بینی کننده میزان استفاده از تلفن همراه است.
درتاج، مصائبي و اسدزاده (1388) در پژوهشی تحت عنوان تأثير آموزش مديريت خشم بر پرخاشگري و سازگاري اجتماعي دانشآموزان پسر 12 تا 15ساله با نمونه ای به حجم 34 نفر از دانشآموزان در دسترس به این نتایج دست یافتند که پرخاشگري گروه آزمايش در مقايسه با گروه گواه کاهش و سازگاري اجتماعي آنها افزايش يافته است که به عنوان نتیجه می توان آموزش مهارتهاي کنترل خشم را به عنوان روش موثري براي کاهش پرخاشگري و بالا رفتن سازگاري اجتماعي در نظر گرفت.
ب) تحقيقات انجام شده در خارج كشور
لیپ، بارکلی و کارپینسکی (2014) درپژوهشی تحت عنوان رابطه بین استفاده از تلفن همراه، عملکرد تحصیلی، اضطراب و رضایت از زندگی در دانشجویان با نمونه ای به حجم 490 نفر از دانشجویان دانشگاه به این نتایج دست یافتند که اسفتاده از تلفن همراه و پیام کوتاه در مدل ماتریکس همبستگی به خوبی قابل تبیین است با این صورت که: اسفتاده از پیام کوتاه و تلفن با عملکرد تحصیلی رابطه منفی معنادار دارد و به صورت مثبت با اضطراب در رابطه است. در عوض، عملکرد تحصیلی به صورت مثبت با رضایت از زندگی رابطه داشت در حالی که اضطراب به صورت منفی با رضایت از زندگی رابطه داشت. براساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که استفاده مفرط از تلفن همراه ممکن است تأثیراتی منفی بر عملکرد تحصیلی، سلامت روان و بهزیستی روان شناختی و یا شادکامی داشته باشد.
لی، تام و چای(2013) در پژوهشی تحت عنوان رابطه استفاده از تلفن همراه با احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی و عوامل شخصیتی با نمونه ای به حجم 187 نفر به این نتایج دست یافتند که شخصیت ، اضطراب اجتماعی و احساس تنهایی با استفاده از تلفن همراه رابطه دارد به این صورت که اگر اصطراب اجتماعی بالا باشد استفاده از تلفن همراه هم زیاد خواده شد و استفاده ازتلفن همراه احساس تنهایی را بالا می برد و بین بعد شخصیت باز بود به تجربه با اضطراب اجتماعی رابطه منفی وجود دارد.
بونتی (2009) در پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه بین احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی ارتباطات انیترنتی کودکان و نوجوانان با نمونه ای به حجم 626 نفر از دانشآموزان 10 تا16 ساله به این نتایج دست یافتند: کودکان و نوجوانانی که تنها بودند به گونه متفاوتی از ارتباط اینترنتی نسبت به کسانی که تنها نبودند، استفاده می کنند. ارتباطات اینترنتی عمدتاً درباره موضوعات شخصی و صمیمانه بود، اما برای جبران مهارت های اجتماعی ضعیف و قرار گذاشتن با افراد جدید نیز مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل های بیشتر بر روی تفاوت های جنسیتی در بین کودکان و نوجوانان تنها نشان داده که دختران و پسرانی که ارتباط اینترنتی برقرار کرده اند، با شرکای مختلفی در رابطه بوده اند. میتوان چنین برداشت کرد که برای این افراد خواهان برقراری ارتباط اینترنتی، نیاز مبرمی به خود ابرازی، به دست آوردن هویت منسجم، و تعامل اجتماعی وجود دارد. مطالعات طولی بیشتر با دیدگاه کمی و کیفی، همبستگی استفاده از اینترنت و بهزیستی روان شناختی را بهتر نشان داده اند.
دونا، رد و فسیر(2007) در پژوهشی تحت عنوان «پیام یا مکالمه؟ اضطراب اجتماعی، احساس تنهایی و ترجیحات متفاوت برای استفاده از تلفن همراه» با نمونهای به حجم 158 نفر به این نتایج دست یافتند که شرکت کنندگان دارای احساس تنهایی ترجیح دادند که از تماس صوتی و پیام کوتاه که به عنوان روش های کمتر صمیمی ارزیابی کرده بودند، استفاده کنند و شرکت کنندگان مضطرب ترجیح دادند از پیام کوتاه استفاده کنند و آن را یک راه عالی برای برقراری رابطه صمیمانه ارزیابی کردند. این باورهای متفاوت به ترتیب 36 درصد و 16درصد در واریانس ترجیح شرکت کنندگان برای استفاده از پیام کوتاه و تماس صوتی را تبیین کرد و به طور قابل توجهی تاثیر احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی را هنگامی که به معادلات رگرسیون اضافه شد، کاهش داد.
منابع:
الف) فارسی
ابطحی، معصومه السادات و ندری، خدیجه. (1390). رابطه خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر زنجان. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی. سال سوم، شماره2. (10). 15-28.
اتکینسون، ر.؛ ریچارد سی؛ اس. ادوارد ای، اسم؛ داریل ج. ب. (1384). زمینه روان شناسی. ترجمه، حسن رفیعی، جلد دوم، تهران: انتشارات ارجمند.
امير رستگار، خالد. (1389). سنجش رابطه جامعه پذيري در دانشگاه با انگيزش تحصيلي دانشجويان. فصلنامه علمی- پژوهشی راهبرد فرهنگ. شماره دوازدهم و سيزدهم . (1). 135- 157.
بحرانی، محمود. (1384). مطالعه انگیزش تحصیلی دانشآموزان متوسطه استان فارس و عوامل همبسته با آن. مجله علوم اجتماعی و انسانی شیراز(ویژه نامه علوم تربیتی). دوره 22. شماره4. 104-115.
بحرانی، محمود. (1388). بررسی روایی و پایایی مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعاتی روانشناختی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء. دوره5. شماره1.(1). 51-72.
بيدي، فاطمه؛ نامداري پژمان، مهدي ؛ اماني،احمد؛ قنبري، سيروس و كارشكي، حسين. (1391). تحليل ساختاري ارتباط بين اعتياد به اينترنت با افسردگي، سازگاري اجتماعي و عزت نفس. مجله علمي- پژوهشی دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني همدان. دوره نوزدهم ، شماره 3 ، شماره مسلسل 65. 41- 48.
پروين، لارنس، ا؛ جان، اليور، بي. (1381). روانشناسي شخصيت نظريه و پژوهش. ترجمه: محمدجعفر جوادي و پروين کديور، تهران: نشر آييش.
پناهی،یعقوب؛ فرجی، رباب و اصلانی، طاهر .(1392). آسیب های روانی- اجتماعی و وابستگی به تلفن همراه در دانش آموزان. ششمین همایش بین المللی روانپزشکی کودک و نوجوان. دانشگاه علوم پزشکی تبریز .دانشکده پزشکی.
جوکار، بهرام؛ سلیمی، عظیم. (1390). ویژگی های روان سنجی فرم کوتاه مقیاس احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی بزرگسالان. مجله علوم رفتاری. دوره5، شماره4. (4). 311-317.
حسین چاری، مسعود؛ خیّر، محمد. (1381). بررسی کارایی یک مقیاس برای سنجش احساس تنهایی در دانش آموزان دوره راهنمایی. مجله علوم اجتماعی انسانی دانشگاه شیراز. دوره نوزدهم، شماره1 (4). (پیاپی:37). 46- 59.
خداياري فرد، محمد؛ نصفت، مرتضي؛ غباري بناب، باقر؛ شكوهي يكتا، محسن و به پژوه ، احمد.(1381). عوامل مرتبط با سازگاري اجتماعي فرزندان جانباز و غيرجانباز شهر تهران. گزارش نهايي طرح پژوهشي زير نظر بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي.
خوشكنش، ابوالقاسم؛ اسدي، مسعود؛ شيرعليپور، اصغر؛ كشاورز افشار، حسين. (1389) . نقش نيازهاي بنيادين و حمايت اجتماعي در سازگاري اجتماعي دانشآموزان مقطع متوسطه. فصلنامة روانشناسي كاربردي. سال 4، شماره 1(13). 82-94.
درتاج، فريبرز؛ مصائبي، اسدالله؛ اسدزاده، حسن .(1388). تأثير آموزش مديريت خشم بر پرخاشگري و سازگاري اجتماعي دانش آموزان پسر 12 تا 15ساله . فصلنامه روانشناسي كاربردي. سال 3، شماره 4. (12). 62 -72 .
دهشیری، غلامرضا؛ برجعلی، احمد؛شیخی، منصوره و حبیبی عسکرآباد، مجتبی.(1387). ساخت و اعتباریابی مقیاس احساس تنهایی در بین دانشجویان. مجله علمی- پژوهشی روانشناسی. شماره 12. (3). پیاپی 47. 282- 296.
رودباری، زهرا و ساداتی قلعه، سیدحمید. (1392). رابطه سلامت عمومی و استفاده مفرط از تلفن همراه در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان نکا. ششمین همایش بین المللی روانپزشکی کودک و نوجوان. دانشگاه علوم پزشکی تبریز .دانشکده پزشکی.
روشن ميلاني، شيوا؛ آقايي منور، اسماعيل؛ خردمند، فاطمه؛ صبوري، احسان؛ ميکائيلي، پيمان؛ مسعودي، سيما و متذکر، مرتضي. (1390). بررسي انگيزش تحصيلي و ارتباط آن با وضعيت فردي و پيشرفت تحصيلي دانشجويان پزشکي مقطع علوم پايه دانشگاه علوم پزشکي اروميه. دو ماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره9. شماره5، (34). 357- 366.
زربخش بحري، محمدرضا؛ راشدي، وحید و خادمی، محمد جواد. (1391). احساس تنهایی و اعتیاد به اینترنت در دانشجویان. مدیریت ارتقاي سلامت دوره 2 .شماره 1 . (4). 32- 38 .
سينها، اي. كي. پي. و سينك، آر. پي. (1993). راهنماي پرسشنامة سازگاري دانش آموزان دبيرستاني. ترجمه ابوالفضل كرمي. (1380). تهران: مؤسسة روان تجهيز سينا.
شرکت فن آوری خدمات سلامت ایرانیان. (بی تا) .تلفن همراه و سلامت. واحد آموزش و توليد رسانه هاي سلامت شركت بركت تل وابسته به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره). (قابل دسترسی بر روی: http://www.8999.ir/aboutus.aspx ).
شولتس، دوان. (1385). روان شناسي كمال: الگوهای شخصیت سالم. ترجمة گيتي خوشدل ، تهران: نشر پیکان.
شهني ييلاق، منیجه؛ بنابي مباركي، زهرا؛ شكركن، حسین. (1384). بررسی روابط بین موضوعی و درون موضوعی انگیزش تحصیلی( خودکارآمدی، ارزش تکلیف، هدف های عملکردگرا، عملکردگریز و تبحری) در دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهراهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره3، سال12 ،شماره3، 76-47.
شيلينگ، لوئيس. (1390). نظريه هاي مشاوره. ترجمة خديجه آرين، تهران. انتشارات اطلاعات. ویرایش اول، چاپ نهم.
طاهری، عبدالمحمد و فیاضی، مهسا. (1390). علل افت انگیزش تحصیلی از دید دانشآموزان با توجه به جنسیت و زمینه خانوادگی آنها. نشریه علمی- پژوهشی فناوری آموزش. سال پنجم. جلد5. شماره4 (2). 287- 298.
طهماسیان، کارینه؛ اناری، آسیه و صدق پور، بهرام صالح. (1388). اثر مستقیم و غیر مستقیم خود اثرمندی در احساس تنهایی نوجوانان. مجله علوم رفتاری. دوره3، شماره2. (2). 93-97.
عابدینی، یاسمین؛ زمانی، بی بی عشرت. (1391). بررسی انگیزه، میزان و نوع استفاده از تلفن همراه در دانشجویان. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی معاصر 1391, 7(2), 73-86.
عباسزاده، محمد؛ علیزاده اقدم، محمد باقر و کوهی، کمال. (1387). عوامل اجتماعی- فردی مؤثر بر انگیزش تحصیلی در دانش آموزان متوسطه.مجله علمی-پژوهشی جامعه شناسی، سال اول، شماره1. (4). 43-66.
عبدخدائی، محمد سعید؛ سیف، علی اکبر؛ کریمی، یوسف و بیابانگرد، اسماعیل. (1387). تدوین و هنجاریابی مقیاس انگیزش تحصیلی و بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های مطالعه بر افزایش یادگیری. فصلنامه مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی. سال 9, شماره 1 .5- 20.
عطایی، نغمه؛ فرازی، زهرا؛ کیوان کار، مهدی .(1392). مدل یابی علی بهزیستی ذهنی با توجه به مولفه های پورنوگرافی از طریق تلفن همراه، ، تمایلات جنسی ، رفتار های مغایر جنسی در نوجوانان. ششمین همایش بین المللی روانپزشکی کودک و نوجوان. دانشگاه علوم پزشکی تبریز .دانشکده پزشکی.
فرشیدفر، زهرا؛ عطایی، نغمه؛ فرازی، زهرا . (1392). بررسی نگرش، کاربرد و تاثیر تلفن همراه و پیام کوتاه در نوجوانان. ششمین همایش بین المللی روانپزشکی کودک و نوجوان. دانشگاه علوم پزشکی تبریز .دانشکده پزشکی.
فروم، اريك. (1387). بحران روان كاوي. ترجمة اکبر تبريزي، تهران: انتشارات فروزش. ویرایش اول، چاپ دهم.
کاوسیان، جواد؛ فراهانی، محمد نقی؛ کدیور، پروین؛ هومن، عباس؛ شهرآرای، مهرناز و فرزاد، ولی الله. (1386). مطالعه عوامل موثر بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های سراسر کشور در سال تحصیلی 84-1383. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز. سال دوم. شماره8. (4). 85-108.
كارور، چارلز، اس. شي ير و مايكل، اف. (1375). نظريههاي شخصيت. ترجمة احمد رضواني، مشهد: معاونت فرهنگي آستان قدس رضوي .
گل محمدیان، محسن؛ یاسمی نژاد، پریسا. (1390). هنجاریابی، روایی و پایایی مقیاس استفاده آسیبزا از تلفن همراه COS در دانشجویان. فصلنامه علمی- پژوهشی یافته های نو در روانشناسی. سال ششم، شماره 19، (2). 37-52.
ماسن ،پاول هنری؛ کیگان، جروم؛ هوستون؛ آلتا کارول و کانجر، جان جین وی. (2001). رشد و شخصیت کودک. ترجمه مهشید یاسایی.(1382). چاپ اول. تهران، نشر مرکز.
مقیمیان، مریم؛ کریمی، طیبه. (1391). ارتباط صفات شخصیت و انگیزش تحصیلی در دانشجویان پرستاری. نشریه مرکز تحقیقات مراقبهای پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران (نشریه پرستاری ایران). دوره بیست و پنجم. شماره 75. (1). 9- 20.
منصور، محمود و دادستان، پریرخ. (1388). روانشناسی ژنتیک. جلد دوم. تهران: انتشارات رشد.
منصور، محمود. (1392). احساس كهتري. تهران: دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات.ویراست سوم.
نادری، فرح؛ حقشناس، فریبا. (1388). رابطه تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان. فصلنامه یافته های نو در روانشناسی.شماره 4. (12). 111-121.
نجفی، محمود؛ دهشیري، غلامرضا؛ شیخی، منصوره و دبیري، سولماز. (1390). نقش حرمت خود و مؤلفه هاي تنهایی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی تربیتی، سال هفتم، شماره 22،(4). 155-171.
نويدي، احد. ( 1387 ). تأثير آموزش مديريت خشم بر مهارتهاي سازگاري پسران دورة متوسطة شهر تهران. مجلة روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران،شماره 4، (4). 394- 403.
واحدي، شهرام؛ اسماعيل پور، خليل؛ زمان زاده، وحيد و عطايي زاده، افسانه. (1391). نیمرخ های انگيزش تحصیلی دانشجويان پرستاري و ارتباط آن با پيشرفت تحصيلي: رويكرد فرد- محور. فصلنامه افق پرستاري سال 1، دوره 1، شماره 1، (1). 36-46.
ویسانی، مختار؛ غلامعلی لولسانی، مسعود و اژه ای، جواد (1391). نقش اهداف پيشرفت، انگيزش تحصيلي و راهبردهاي يادگيري بر اضطراب آمار: آزمون مدلي علي. مجله علمی پژوهشی روان شناسي. دوره 62. سال شانزدهم، شمارة 2 .142- 160.
یاسمی نژاد، پریسا؛ گل محمدیان، محسن. (1390). بررسی رابطه پنج عامل نیرومند شخصیت و استفاده آسیب زا از تلفن همراه در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی دزفول. فصلنامه پژوهش هاي روانشناسی اجتماعی. دوره 1، شماره2. 79 -105.
يارمحمديان، احمد؛ شرفي راد، حيدر. (1390). تحليل رابطه بين هوش هيجاني و سازگاري اجتماعي در نوجوانان. فصلنامه جامعه شناسي كاربردي (مجله پژوهشي علوم انساني دانشگاه اصفهان). سال 22، شماره 4( 44). 35-50.
يوسفي، علي رضا؛ قاسمي، غلامرضا و فيروزنيا، سمانه. (1388). ارتباط انگيزش تحصيلي با پيشرفت تحصيلي دانشجويان پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان. مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي.9 (1): 79-85 .
ب)لاتین
Ansbacher, H. L., & Ansbacher, R. R. (1956). The individual Psychology of Alfred Adler. New York: Basic Books.
Arnett, J.J.(1995). Broad and Narrow Socialization. Journal of Marriage & the Family , Vol. 57, No. 3. 617-628.
Asher, S. R. & Paquette, J. A. (2003). Loneliness and peer relations in childhood. Current Directions in Psychological Science, 12, 75-78.
Azuki, T.(2008). Today’s mobile phone users: current and Emerging Trends, (www. Azuki systems.com.).
Baumeister, R . F.; & Leary, M. R . (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117, 497-529.
Biederman, J., Faraone, S., Barth, R.P., Chen, W.J.(1993). Social adjustment inventory for childern and adolescents. Journal of American Academic Child and Adolescence Psychiatry, 32(5), 1059-1065.
Billiex, J; vander linden, M; Rochat, L. (2008). The Role of Impulsivity in acual and Problematic use of the mobile phone. Journal Applied cognitive psychology, 22, 1195-1210.
Bonetti, L. (2009). The relationship of loneliness and social anxiety with children's and adolescent's online communication. Submitted in fulfillment of the requirement for the degree of Master of Education. School of Learning and Professional Studies. Faculty of Education. Queensland University of Technology.
Brehm, S; Kassin, S. (1996). Social Psychology 3th. Allen and Bacom.
Chen, K.C., & Jang, S.J.(2010). Motivation in online learning: Testing a model of self determination theory. Journal of Computers in Human Behavior,26,741–752.
Chipuer, H. M. (2001). Dyadic attachments and community connectedness: Links with youths’loneliness experiences. Journal of Community Psychology, 29, 429-446.
Clark, M. H. , & Schroth, C. A. (2010). Examining relationships between academic motivation and personality among college students. Journal of Learning and Individual Differences, 20, 19–24.
Cutrona, C. E. (1982). Transition to college: Loneliness and the process of social sourcebook of current adjustment. In L. A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A theory, research and therapy (pp. 291-309). New York: Wiley.
Deborah, Y., Turner, A., & Romano, M.(1993). Children of Chronic Pain Patients: risk factor for a maladjustment. Pain, 52, 311-317.
Donna, J. Reid, M. S. and Fraser, J.M. (2007). Text or Talk? Social Anxiety, Loneliness, and Divergent Preferences for Cell Phone Use. Journal of Cyber Psychology & Behavior Volume 10, Number 3, 424-436.
Dunn, J.C., Dunn, J.G., & Bayduza, A. (2007). Perceived athletic competence, socio-metric status and loneliness in elementary school children. Journal of Sport Behavior, 30 (3), 249-269.
Erikson, E. H. (1975). Life history and the historical moment. New York : Norton. BF175 .E74.
Goossens, L.; & Marcoen, A. (1999). Adolescent loneliness, self-reflection, and identity: From individual differences to developmental processes. In K. J. R otenberg & S. Hymel (Eds.), Loneliness in childhood and adolescence (pp. 225-243). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Heinrich, L. M.; & Gullone , E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Journal of Clinical Psychology Review, 26, 695-718.
Heinrich, M.L., & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical Psychology Review, 26, 695–718.
Horowitz, L.M., & French, R.S. (1979). Interpersonal problems of people who describe themselves as lonely. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(4), 762-764.
Joinson, A.N. (2003). Understanding the psychology of internet Macmillan. Behavior, uirtual worlds, real lives. London: Palgrave
Kamibeppu, K. , sugiura, H. (2005). Impact of the mobile phone on Junior hogh school students’ friendships in the Tokyo Metropolitan area, Cyber psychology & Behavior, 8: 121-130 Full Text via cross Ref/View Record in scopus cited by in scopus .7.
Kerns, K. A. , & Stevens, A. C. (1996). Parent-child attachment in late adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 25(3), 322-325.
Laramie, D.J. (2007). Emotinal and behavioral aspects of mobile phone use. «ph.D» thesis of psychology, the califarnia school of professional psychology. (www.sciencedirect.com/science
Lee, J. Q. , McInerney, D. M. ,Liem, G. A. D., & Ortiga, Y. P.(2010). The relationship between future goals and achievement goal orientations: An intrinsic–extrinsic motivation perspective. Journal of Contemporary Educational Psychology, 1-16.
Lee,S., Tam,C.L., &Chie,Q.T. (2013).Mobile Phone Usage Preferences: The Contributing Factors of Personality, Social Anxiety and Loneliness. pringer Science+Business Media Dordrecht. Soc Indic Res. DOI 10.1007/s11205-013-0460-2.
Lepp, A., Barkley, J. E. & Karpinski, A. C.(2014). The relationship between cell phone use, academic performance, anxiety, and Satisfaction with Life in college students. Journal of Computers in Human Behavior archive. Volume: 31. 343-350
Maccoby, E. E., & Martin, B. (1983). Socialization in the context of the family: Parent – child interaction. In E. M. Hetherington (ed.), P. H., Mussen (weries ed.), Handbook of child Psychology, 4. Socializtion, Personality and social development. NewYork: Wiley.
McWhirter, B. T. (1990) Loneliness: A review of current literature, with implications for counseling and research. Journal of Counseling and Development, 68, 417-422.
Neto, F.; & Barros, J. (2000). Psychosocial concomitants of loneliness among students of Cape Verde and Portugal. Journal of Psychology, 134, 503-514.
Parkhuurst, J.T., & Hopmeyer, A. (1999). Developmental change in the source of Loneliness in childhood: Constructing a theoretical model. in: K. J. Rotenberg & S. Hymel (Eds.), Loneliness in childhood and adolescence (pp. 56-76). New York: Cambridge University Press.
Peplau, L. A.; & Perlman, D. (1982). L loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy, New York: Wiley.
Rotenberg, K. J. (1999). Parental antecedents of children’s loneliness. InK. J. R otenberg, & Hymel (Eds.), Loneliness in childhood and adolescence (pp. 176-200). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Rotsenberg. K.J; makdonald, k; keltie, k; jing, V & Emily.F. (2004). The relationship between loneliness and interpersonal trust during childhood. Journal of Genetic Psychology, 6, 16-20 (
Steinberg, L.(1992). Authoritative Parenting and adolescent adjustment across varied ecological Niches. Based in Part on a paper present at Biannal metting of the S. Washington, D.C. Press.
Vanhalst, J., Klimastra, T.A., Luyckx, K., Scholte, R.H.J., Engels, R.C.M.E., & Goossens, L. (2012). The interplay of loneliness and depressive symptoms across adolescence: exploring the role of personality traits. Journal of Youth and Adolescence, 41, 776-787.
Wei., R. (2006). The Influence of mobile phone Advertising on Depensency: A Cross-Cultural study of mobile use between American and chienese youth.
Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. Cambridge, MA: MIT Press.
Weissman, M.M.(1975). The assessment of Social adjustment. A Review of Techniques In ARC Gen Psychiatry, 32, 125-136.
Wheeler, L., Reis, H., & Nezlek, J. B. (1983). Loneliness, social integration, and sex roles. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 943-953.
Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Canterbury.