پاورپوینت دانستنی های زبان شناسی فارسی برای آموزگاران کلاس اوّل (pptx) 55 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 55 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
دانستنی های زبان شناسی فارسی برای آموزگاران کلاس اوّل
فهرست:
www.akhlaghenik.blogfa.com
«پیک آموزشی »
حروف الفبای فارسی
1 - زبان فارسی دارای 33 حرف یا نشانه می باشد :
ا- ب – پ – ت – ث – ج – چ – ح – خ – د – ذ – ر – ز – ژ – س – ش – ص – ض – ط – ظ – ع – غ – ف – ق- ک – گ – ل – م – ن – و – ه – ی – ء
صداهای زبان فارسی زبان فارسی دارای 29 صدا ( واج ) است که از این تعداد 23 صامت و6 مصوت می باشد: صامت ها- ( همخوان )- consonant
مصوّت ها-( واکه ) - vowel
تفاوت اصلی مصوت های کوتاه وبلند در واجگاه ( یا مخرج صوت )آن هاست .
زبان فارسی دارای دو مصوّت مرکّب (-َو ow ) و (-ِی ey ) نیز می باشد.
خصوصیّات صامت ها در تقسیم بندی به شرح جدول زیر است :
ردیف افقی خصوصیت آوایی واج ها را بیان می کندوستون عمودی معمولامخرج صوت (واجگاه)،یعنی محل ادای آن ها در اندام های گفتار که به ترتیب از قسمت پیشین دهان (لب ها) تا قسمت پسین دهان (حنجره )ردیف شده اند.
بی واک ) –خصوصیت واج هایی است که هنگام ادای آن ها تار آواها بی حرکت هستند. واکدار )- خصوصیت واج هایی است که هنگام ادای آن ها تار آواها به لرزه در می آیند.این لرزه را می توان با دست بر روی گلو حس کرد. غُنّه ) یا خیشومی خصوصیت واج هایی است که از راه بینی تلفّظ می شوندودر عین حال واکدار هم هستند. صفیری )- خصوصیت صامت هایی است که هنگام ادای آن ها آوایی مانند صفیر به گوش می رسد. تَفَشی )- یا پاشیده به صداهای آب با فشار از سوراخی تنگ شبیه است . صامت های مرکب – درحقیقت از دو واج به هم پیوسته تشکیل شده اند : چ از (ت ، ش )- ج از(د ،ژ)
کامی و نرمکامی ) - خصوصیت صامت هایی است که واجگاه آن ها قسمت پسین دهان به نام «نرمکام » قراردارد.
لرزان یا تکریری )- خصوصیت صامت هایی است که هنگام ادای آن سر زبان وپرده کام با جنبش های پیاپی به حرکت در می آید.
کناری)- خصوصیت صامت هایی است که هنگام ادای آن رویه ی زبان به پرده ی کام می جسبد ونفس از کناره های زبان جریان می یابد.
دمشی یانفسی )- خصوصیت واجی است که با فشار هوا ادامی شود و صدای نفس از آن می آید.
نیم مصوت )- صامتی را می گویند که ادای آن به ادای مصوت ( دراینجا) بسیار نزدیک است.
چاکنای )- همزه- راکه براثر تنگ شدن یا بسته شدن عضله های گلو (چاکنا) و گذشتن هوا به فشار از آن حاصل می شود و(تلفظ آن درفارسی با « ع » یکی است ).
تقسیم بندی بر اساس امتداد پذیر یا امتدادناپذیر بودن
همه ی مصوت ها امتداد پذیر هستند.
صامت های ( ث ،ح ،خ ، ذ ، ر ، ز، ژ، س ، ش ، ص ، ض ، ظ ، ف ، ل، م ، ن ، و ، ه ، ی) امتداد پذیرهستند.
صامت های ( ب، پ ،ت ،ج ،چ، د ،ع ،ء، غ ،ق ،ک ،گ ) امتدادناپذیرهستند.
از بین حروف الفبای فارسی 8 حرف ( ث ،ح ، ص، ض ، ط ، ظ ، ع ، ق ) مربوط به زبان عربی هستند وکلمه هایی که با این حروف نوشته می شوند عربی می باشند یا حداقل فارسی نیستند .
برعکس 4 حرف ( پ ، چ ، ژ، گ ) در زبان عربی وجود ندارد.
توصیف آوایی همخوان ها ( صامت ها )
واجگاه یا محل تولید صامت یا همخوان نقطه یا محلی از دستگاه گفتار است که در آن صدای مورد نظر تولید می شود.درآواشناسی این نقطه را « مخرج» می گویند.
الف) – همخوان(صامت ) های انفجاری :
صداهای ب ، پ ( b / p ): بست در محل دو لب ایجاد می شود .بدین ترتیب که لب بالا وپایین محکم به یکدیگر چسبیده راه عبور هوا را سد می نما یند.نرمکام به بالا کشیده می شود وبر اثر آن راه عبور هوا از راه بینی نیز مسدود می شود .هوادر پشت لب هافشرده می شود زبان در موقعیت تولید آوای بعدی قرار می گیرد.به مجرد باز شدن لب هاتمام هوای بند آمده به یکبار با فشار بیرون می جهد.
صداهای ت ، د ( t / d) : بست در محل نوک زبان ودندان های بالا ایجاد می شود .نوک زبان به پشت دندان های بالا می چسبد کناره های زبان به دو طرف کام روی دندان های کناری وصل می شود وبدین طریق راه عبور هوا از دهان مسدود می گردد نرمکام به بالا می رود وراه عبور هوا از بینی مسدود می گردد.هوادر پشت مانع دهانی به صورت فشرده در آمده وبه محض باز شدن انسداد بیرون می جهد.
