پاورپوینت نظام آوایی زبان (pptx) 25 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 25 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
نظام آوایی زبان
سال تحصیلی 95-96
زبان یک نظام است و کار اصلی آن ایجاد ارتباط، یعنی؛ انتقال پیام میان انسان هاست. نظام زبان از اجزایی تشکیل شده است که از کوچک به بزرگ به ترتیب شامل: واج، تکواژ، واژه، گروه های (اسمی ـ قیدی و فعلی)، جمله و جمله ی مستقل می باشند.
این اجزا به ترتیب با یک دیگر ترکیب می شوند و جزءِ بزرگتر را به وجود می آورند، واج ها با هم ترکیب می شوند تکواژ و واژه می سازند. تکواژها و واژه ها کنار هم قرار می گیرند و گروه می سازند و در نهایت گروه ها کنار هم قرار می گیرند و جمله می سازند. بنابراین زبان های بشری از واج ساخته می شوند و در نهایت به واج تجزیه می شوند.
1- واج شناسی یا نظام آوایی
واج: کوچکترین واحد آوایی (صدا) زبان که به تنهای معنادار نیست اما ممیّز معناست؛ یعنی در یک ساخت (واژه)، آوایی جانشین آوای دیگری می شود و واژه ی جدید ارائه می دهد.
مثال: تـار بـار تور تیـر تام تاک پَر پُر
نکته: واج اگر چه در ظاهر شبیه حروف الفباست اما با آن یکی نیست و تفاوتهایی دارد که در زیر به آن ها اشاره می شود.
1- تفاوت واج و حروف در تعریف
الف) واج: صورت آوایی و تلفظ حروف است.
ب) حرف: صورت مکتوب و املایی آواها است.
تـ
بـ
و
یـ
م
ک
َ
َُ
2- تفاوت واج و حرف در تعداد:
الف) واج: در زبان فارسی 29 واج وجود دارد که به دو دسته ی صامت و مصوت تقسیم می شوند.
واج
نکته: واج های هم صدا در یک گروه قرار می گیرند و در زبان فارسی 6 گروه واج هم صدا وجود دارد که دسته بندی و مشخص شده اند.
ب) حرف: در زبان فارسی 33 حرف الفبا وجود دارد که عبارتند از : ء، ا، ب، پ، ت، ث، ج، چ، ح، خ، د، ذ، ر، ز، ژ، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ف، ق، ک، گ، ل، م، ن، و، ه، ی
( ء ، ع) ، ب، پ، (تـ ، ط)، (ثـ، س، ص) ج، چ، (ح، ه)، خ، د، (ذ، ز، ض، ظ) ر، ژ ش، ف، (ق، غ)، ک، گ، ل، م، ن، و، ی
23 صامت:
6 مصوت:
3 کوتاه َ ِ ُ
3 بلند ا، و (او)، ی (ای)
ء
ع
ه
تـ
ط
ثـ
س
ص
ح
غ
ذ
ز
ض
ظ
ق
نکته: حرف همزه «ء» با «ی» میانجی کوچک یکی نیست؛ مثال:
اسائة ادب اسائه ی ادب
3- تفاوت واج و حروف در شمارش
الف) واج: در شمارش واج های یک واژه (ساخت) علاوه بر صامت ها مصوت های کوتاه نیز شمارش می شود.
مثال: ثَمَر ث / َ / م / َ / ر 5 واج
ب) حرف: در شمارش الفبای یک واژه تنها حروف شمارش می شود و مصوتهای کوتاه (حرکت های َ ِ ُ ) در نظر گرفته نمی شوند.
مثال: ثمر ث، م، ر، 3 حرف
ء
ی میانجی کوچک
ثَمَر
ثمر
4- تفاوت واج و حرف در واج های نماینده چند حرفی و حرف های نماینده ی چند واجی
الف) واج: در زبان فارسی واج های هم صدا در یک گروه قرار می گیرند که هر واج نماینده چند حرف است و شامل 6 گروه می شوند که عبارتند از:
1- (ء، ع) 2- (تـ ، ط) 3- (ح ، ه) 4- (ثـ، س، ص) 6- (ق، غ)
نکته: همان طور که در زبان فارسی سال اول، درس بیست و یکم اشاره شده است، کلماتی اهمّیّت املایی بیشتری دارند که دارای یک یا چند حرف از گروه های شش گانه باشند. مثال:
1- ثمر، سمر 2- زمین، ضمین 3- حیات، حیاط
4- فراق، فراغ 5- حایل، هایل
هـ
ثـ
سـ
ز
ضـ
ت
ط
ق
غ
حـ
ء
ع
تـ
ط
ح
ه
ثـ
س
ص
ق
غ
ب) در زبان فارسی حرفهایی وجود دارند که نماینده ی چند واج هستند و عبارتند از : «ا، و، ه، ی».
نکته: می توان کلمات یاهو یا هیوا را به عنوان رمز برای به خاطر سپردن این حروف به کار برد.
ا
و
ه
ی
یاهو
هیوا
1- قواعد مربوط به حرف هایی که نماینده ی چند واج هستند:
حرف «الف»:
1- نماینده ی صامت (ء): در کلماتی که همزه آغازین دارند مانند اَبر، اِسم، اُردک، حرف الف نماینده ی صامت (ء) می باشد.
اَبر ء / َ / ب / ر اِسم ء / ِ / س / م
اُردک ء / ُ / د / َ / ک
2- نماینده ی مصوت بلند (ا): در کلماتی مثل شتابان حرف الف نماینده ی مصوت بلند (ا) است. شتابان ش / ِ / ت / ا / ب / ا / ن
تبصره: در کلماتی که حرف «آ» به کار رفته است این حرف نماینده ی 2 واج یعنی صامت (ء) و مصوت بلند (ا) است.
مثال: آرام ء / ا / ر / ا / م قرآن ق / ُ / ر / ء / ا / ن
(ء)
ء
اَ
اَ
اِ
اُ
(ء)
اِ
ء
ء
اُ
(ا)
(ا)
ا
ا
آ
(ء)
(ا)
آ
ء
ا
آ
ء
ا
حرف «و»:
1-نماینده ی صامت (و): در کلماتی مانند آوار، ولی، ناو، حرف (و) نماینده ی صامت است.
آوار ء / ا / و / ا / ر ولی و / َ / ل / ی
ناو ن / ا / و
2- نماینده ی مصوّت کوتاه ُ : در کلماتی مثل تو (ضمیر)، مؤدّب، خوراک حرف و نماینده ی مصوّت کوتاه ُ است
تو ت / ُ مؤدّب م / ُ / ء / َ / د / د / َ / ب
خوراک خ / ُ / ر / ا / ک
(و)
و
و
و
(و)
و
و
و
و
و
و
ُ
ُ
و
ُ
ؤ
ُ
و
