تحقیق و توسعه و محیط زیست

نوع فایل: word

صفحات: 10

آلودگی محیط زیست و پیامدهای آن

مشکلات و آسیب­هاي ناشی از تغییر اقلیم و گرمایش جهانی در ایران را به دو دسته کلی می­توان تقسیم­بندي کرد. دسته اول، مشکلات و آسیب­هاي زیست محیطی نظیر خشکسالی، بیابانزایی، بالا آمدن سطح آب دریاها، بروز طوفان­هاي گرمسیري و شیوع بیماري­هاي متعدد است که ایران نیز همچون سایر کشورها در معرض آن قرار دارد. قرار گرفتن ایران در کمربند خشک کره زمین و مواجه بودن با مشکل کم آبی و مهم­تر از آن نوسانات شدید بارندگی و همچنین جمعیت بالا و کارایی پایین در مصرف انرژي، بر اهمیت موضوع بلایاي حاصل از تغییر اقلیم می­افزاید. دسته دوم، آسیب­هاي اقتصادي ناشی از تغییر اقلیم است که بیشتر مربوط به کشورهاي وابسته به منابع انرژي تجدید ناپذیر[2] و ناشی از اتخاذ تصمیم­ها و برنامه­هاي بین­المللی نظیر کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل کیوتو[3] در راستاي کاهش مصرف سوخت­هاي فسیلی است. پروتکل کیوتو به عنوان دومین سند بعد از کنواسیون تغییر آب و هوا در سال 1997 شکل گرفت و در سال 2005 اجرایی شد. هدف این پروتکل، کاهش غلظت گازهای گلخانه­ای به میزان 2/5 درصد زیر سطح منتشر شده در سال 1990، در بازه­ی زمانی 2008-2012 است. کشورهاي پیشرفته عضو، متعهد به کاهش انتشارگازهای گلخانه­ای در کشور خود، دیگر کشورهاي پیشرفته و یا کشورهاي در حال توسعه هستند. با اجرایی شدن این پروتکل، تقاضاي سوخت­هاي فسیلی از ناحیه کشورهاي پیشرفته و متعهد به کاهش انتشار کاهش می­یابد و بنابراین، اقتصاد کشورهاي متکی به سوخت­هاي فسیلی از کانال­هاي مختلف همچون بودجه دولت، تراز پرداخت­ها و به طور کلی کاهش درآمدهاي ارزي آسیب می­پذیرد. از سوي دیگر، هزینه تولیدات مربوط به صنایع آلاینده در کشورهاي متعهد و پیشرفته افزایش یافته و در مقابل، تولید این کالاها در کشورهاي در حال توسعه افزایش می­یابد (درگاهی و بهرامی، 1390).

 مهم­­ترين مسئله زيست محيطي گرم شدن زمين و تغييرات آب و هوايي است. افزايش تدريجي دماي جهاني عمدتا ناشي از انتشار گازهاي گلخانه­اي است. دي­اکسيد کربن با سهم 8/58 درصدي از گازهاي گلخانه­اي بيشترين سهم را ميان آلاينده­ها به خود اختصاص داده است. بر اساس پيش­بيني گروه بين­المللي تحقيق در خصوص تغييرات آب و هواي کره زمين، اگر روند فعلي افزايش انتشار گازهاي خصوصا دي­اکسيدکربن ادامه يابد، دماي کره زمين تا سال 2100 بين 4/1 تا 8/5 درجه سانتي­گراد افزايش خواهد يافت. اين پديده منجر به بالا آمدن سطح درياها شده و تغييرات شديدي در الگوهاي جوي ایجاد خواهد کرد (فطرس و همکاران، 1391). همچنین میزان انتشار دی اکسید کربن از سال 1750 تا 2011 بالغ بر 2040 گیگا تن بوده است که حدود 40 درصد آن در جو زمین باقی مانده است و همین پدیده باعث افزایش دمای کره زمین شده است و این پدیده با رشد و توسعه اقتصادی و صنعتی در چند دهه اخیر تشدید شده است (پترویج لوبانو، 2020). بنابراين در دنياي امروزي که رشد و توسعه اقتصادي از اهداف کلان و بنيادين اقتصادي کشورها به شمار مي­رود و در کنار آن حفاظت از محيط زيست در راستاي تحقق توسعه پايدار مطرح مي­باشد، مديريت و کنترل انتشار آلاينده­هاي زيست محيطي به ويژه انتشار گازهاي گلخانه­اي نيازمند شناسايي عوامل موثر در انتشار اين گونه آلاينده­هاي زيست محيطي مي­باشد.

با توجه به پیامدهای آلودگی زیست محیطی که زندگی بشر را با تهدیدات جدی مواجه کرده است، مطالعه عوامل موثر بر آلودگی زیست محیطی از سوی محققان متعددی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بنابراین در ادامه به مطالعه عوامل موثر بر آلودگی زیست محیطی با تاکید بر شاخص نوآوری پرداخته می­شود.

تحقیق و توسعه و انتشار آلاینده­ های زیست محیطی

تحقيق و توسعه عبارت از پژوهش يا كاوشي اساسي و برنامه­ريزي شده است كه با هدف كسب دانش جديد براي ايجاد محصول و خدمتي نو و بهبود مؤثر در محصولات و فرايندهاي توليدي به كار گرفته مي­شود. به عبارت ديگر، تحقيق و توسعه شامل كار خلاقانه­اي است كه به طور سيستماتيك به منظور افزايش موجودي دانش و استفاده از آن به منظور اختراع برنامه­ها و نوآوري­هاي جديد انجام مي­گيرد. در بيشتر مطالعات اقتصاد صنعتي بيان شده است كه تحقيق و توسعه براي بنگاه­ها اهميت بالايي دارد، به گونه­اي كه تغييرات­ فناورانه در عرضة محصول و كيفيت آنها تأثير دارد؛ بنابراين نه تنها تحقيق و توسعة موفق مزايايي در عملكرد بنگاه دارد، بلكه نقش مهم و تعيين كننده­اي نيز در رشد اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی دارد (کرانی و همکاران، 1395).